ગાંધીજી ! તમે જન્મ્યા તે ભલે જન્મ્યા,
અમને એક વધારાની રજા તો મળી!
તમે ભલે જીવનભર દોડ્યા કર્યું અમને ઊંઘવાની મજા તો મળી !
તમે તો ભાઈ ! બહુ હોંશમાં આવી ગયા
દીન-દુઃખીને જોઈ પેન્ટ શર્ટ છોડી ધોતી પર આવી ગયા,
ધમધમતી વકીલાત તમે છોડી સત્યાગ્રહ જેવી વગર પગારની નોકરીમાં લાગી ગયા,
એ બધું તો ઠીક, પણ અમને તો તમારા ફોટાવાળી કડક નોટની થપ્પી ભેગી કરવાની બહુ મજા પડી!
ગાંધીજી ! તમે જન્મ્યા તે ભલે જન્મ્યા અમને એક વધારાની રજા તો મળી!
સાવ સુકલકડી, ન કોટ, ન કુર્તા,
આવા તે હોય કાંઈ ભારતના નેતા ?
સત્ય ને અહિંસા તે હોતાં હશે કાંઈ ગુલામીમાંથી મુક્ત કરવાના રસ્તા ?
તમારી જ ખાદી, તમારી જ ટોપી પહેરીને ફોટો પડાવવાની અમને બહુ મજા પડી!
ગાંધીજી ! તમે જન્મ્યા તે ભલે જન્મ્યા અમને એક વધારાની રજા તો મળી !
તમે તો ન માર્યા કોઈ શત્રુઓને,
ન ઝઘડા કરાવ્યા કોઈ કોમ વચ્ચે !
બધાંને તે સરખાં ગણાતાં હશે કાંઈ ?
એવું તમને શીખવાડ્યું કયા બચ્ચે?
તમારા અળવીતરા પ્રયોગોને જોઈને અમને પણ મજાક કરવાની મજા તો મળી!
ગાંધીજી ! તમે જન્મ્યા તે ભલે જન્મ્યા અમને એક વધારાની રજા તો મળી…
ગુજરાતી સાહિત્યના ફલક પર જેમને પોતાની અમીટ અને અવિનાશી એવી મહોર મારી છે એવા કવિશ્રી રમેશ પારેખની સ્મરણતિથિએ એમની આ અણમોલ રચનાનું અદભૂત સ્વરાંકન સ્વરકારના જ અવાજ માં પ્રસ્તુત છે!
તારો વૈભવ રંગમોલ સોનું ને ચાકર ધાડું,
મારે ફળીયે ચકલી બેસે તે મારું રજવાડું,
– રમેશ પારેખ
અને આજે વિશ્વ ચકલી દિવસ છે તો બીજા થોડા ચકલી ગીતો પણ સાંભળી લો / વાંચી લો ….
ચકલીની ચીંચીં પર ઓવારી જાય મારી ઓસરીનો થાક,
શૈશવ જો ઓચિંતુ આવી ભટકાય તો મારો શો વાંક? https://tahuko.com/?p=1229
અરે સાહેબ !
અહીં હૉર્ન ઓછા સંભળાય છે અને ટહુકા વધુ…
કોયલે તો દિ’ આખામાં એક ઘડીનોય વિરામ લીધો નથી
ચકલીનું ચીં ચીં ને કબૂતરનું ઘૂ ઘૂ તો
ઘણા દહાડે કાન ભરી ભરીને સાંભળ્યું.
અને ખિસકોલીની ચિક્ ચિક્ તો શહેરમાં આવ્યો પછી પહેલીવાર સાંભળી https://tahuko.com/?p=8822
કોયલ ટહુકે આંબાડાળે, દાદ નહિ ફરિયાદ,
ચકલીબાઈથી ચીં.. થઇ જાય તો આભ કહે ઈર્શાદ
માટીની સોડમને તારે કાગળિયામાં મઢવી છે? https://tahuko.com/?p=13563
બા મેં તો બાગમાં બાંધી નિશાળ
કનુ મનુ જનુ છનુ આવ્યા’તા ભણવા
ત્યાં ચકલીઓ ભણવાને આવે છે ચાર
બા મેં તો બાગમાં બાંધી નિશાળ https://tahuko.com/?p=16066
અમે મહિનામાં એક દિવસ ફોનથી અને અત્યારે ઝૂમના માધ્યમથી મળીએ અને ઈ-ગોષ્ઠી કરીએ જેમાં અલગ અલગ કવિતાઓ ,વાર્તાઓ,ગીતો ની ચર્ચા થાય અને એકબીજા સાથે સાહિત્યની લ્હાણી થાય.ગયાં મહિનાની ઈ-ગોષ્ઠીમાં સુરેન્દ્ર ભીમાણીએ સુંદર કવિતાનું પઠન કર્યું.
એ કવિતા હતી રવિન્દ્રનાથ ટાગોરના કાવ્ય સંગ્રહ “શિશુ”માંથી લેવાયેલી રચના “જન્મકથા”.સુરેન્દ્રભાઈ બંગાળી શીખ્યા છે અને એમણે આ કવિતાનો ગુજરાતીમાં અનુવાદ કર્યો છે.બંગાળીમાં કવિતાનું નામ જન્મકથા(બોલાય જન્મોકોથા) જ છે .
અહીં મૂળ બંગાળીમાં પણ મુકું છું અને ગુજરાતી અનુવાદ અને સુરેન્દ્ર ભીમાણીના અવાજમાં થયેલું એનું પઠન પણ. ખુબ સુંદર ભાવ સાથે એમણે પઠન કર્યું છે.તમે પણ માણો.
জন্মকথা
খোকা মাকে শুধায় ডেকে–
“এলেম আমি কোথা থেকে,
কোন্খানে তুই কুড়িয়ে পেলি আমারে।’
মা শুনে কয় হেসে কেঁদে
খোকারে তার বুক বেঁধে–
“ইচ্ছা হয়ে ছিলি মনের মাঝারে।
ছিলি আমার পুতুল-খেলায়,
প্রভাতে শিবপূজার বেলায়
তোরে আমি ভেঙেছি আর গড়েছি।
তুই আমার ঠাকুরের সনে
ছিলি পূজার সিংহাসনে,
তাঁরি পূজায় তোমার পূজা করেছি।
আমার চিরকালের আশায়,
আমার সকল ভালোবাসায়,
আমার মায়ের দিদিমায়ের পরানে–
পুরানো এই মোদের ঘরে
গৃহদেবীর কোলের ‘পরে
কতকাল যে লুকিয়ে ছিলি কে জানে।
যৌবনেতে যখন হিয়া
উঠেছিল প্রস্ফুটিয়া,
তুই ছিলি সৌরভের মতো মিলায়ে,
আমার তরুণ অঙ্গে অঙ্গে
জড়িয়ে ছিলি সঙ্গে সঙ্গে
তোর লাবণ্য কোমলতা বিলায়ে।
সব দেবতার আদরের ধন
নিত্যকালের তুই পুরাতন,
তুই প্রভাতের আলোর সমবয়সী–
তুই জগতের স্বপ্ন হতে
এসেছিস আনন্দ-স্রোতে
নূতন হয়ে আমার বুকে বিলসি।
নির্নিমেষে তোমায় হেরে
তোর রহস্য বুঝি নে রে,
সবার ছিলি আমার হলি কেমনে।
ওই দেহে এই দেহ চুমি
মায়ের খোকা হয়ে তুমি
মধুর হেসে দেখা দিলে ভুবনে।
হারাই হারাই ভয়ে গো তাই
বুকে চেপে রাখতে যে চাই,
কেঁদে মরি একটু সরে দাঁড়ালে।
জানি না কোন্ মায়ায় ফেঁদে
বিশ্বের ধন রাখব বেঁধে
আমার এ ক্ষীণ বাহু দুটির আড়ালে।’
વાંચી ને – સાંભળીને હવળાફૂલ થઇ જવાઇ એવું મઝાનું ગીત… કવિ એ મોકલ્યુ કે તરત જ જવાબમાં ફોન કરી ને ટહુકો માટે માંગી લીધુ..!! અને સાથે બોનસમાં એમના પોતાના અવાજમાં એનું પઠનગાન..!!! ગમ્યું ને?
કવિના અવાજમાં કાવ્ય પઠન :
એકમેકને ચાલ
હવે તો ફૂલ દઈને મળીએ
એકમેકને સાવ
હળવાફુલ થઈને મળીએ
– એકમેકને ચાલ….
૧૪ નવેમ્બર – બાળદિવસ અને વ્હાલા સ્વયમનો જન્મદિવસ પણ… તો આજે એક મસ્ત મજાનું બાળગીત, વિવેકભાઇની કલમે… ધીમે ધીમે ઠંડીની મોસમ આવી રહી છે તો તમે પણ આ ઠંડીની મજા વધારતું ગીત માણો..!!
ગોદડાંને પકડી તો જુઓ,
ગોદડાંમાં છે નરમી;
મથી-મથીને અમે કરી છે
અંદર ભેગી ગરમી.
ગોદડાંની અંદર હું કેવો મસ્તીથી આળોટું ?
ગોદડું વ્હાલું અમને તો ભઈ, ગોદડાંમાં શું ખોટું?
ગોદડાંનો ગોટો છે આ કે
વારતાઓનો ડબ્બો?
ડુંગરમાંથી હાથી થઈ જાઉં,
ભૂત બની કહું, છપ્પો !
સ્વેટરમાં તો છોટુ થઈને રહેશે ખાલી છોટુ…
ગોદડું વ્હાલું અમને તો ભઈ, ગોદડાંમાં શું ખોટું?
આજે ૧૪ નવેમ્બર… એટલે કે બાળદીન… અને વ્હાલા સ્વયમનો જન્મદિવસ પણ..!! સ્વયમને જન્મદિવસની ખૂબ ખૂબ શુભેચ્છાઓ…!! અને સૌ બાળમિત્રોને, અને આપણા સૌમાં રહેતા બાળકને પણ – બાળદીનની વધાઇઓ…!! તો આજે માણીએ આ મઝાનું બાળગીત – અને સાથે કવયિત્રી શ્રી – મેઘલતાબેનના અવાજમાં એ બાળગીતનું એવું જ મઝાનું પઢન..!!
સાંભળો સમાચાર તાજા, બંદર બન્યો છે રાજા
મોર વગાડ વાજા, ને વહેંચાયા છે ખાજા
ખાજા ખાઇ ખિસકોલી, ખાઇ ને એ તો ડોલી
લઇ ને હાથમાં ઝોળી, આવી રીંછની ટોળી
રીંછ કહે તું નાચ, બંદરનું છે રાજ
જઇ પહોંચ્યો દરબાર, સુણોજી સરકાર
સિંહ ભરાયો રીસે, આપના ઉપર ખીજે
મારી સાથે આવો, સિંહને આપ ડરાવો