અમે મહિનામાં એક દિવસ ફોનથી અને અત્યારે ઝૂમના માધ્યમથી મળીએ અને ઈ-ગોષ્ઠી કરીએ જેમાં અલગ અલગ કવિતાઓ ,વાર્તાઓ,ગીતો ની ચર્ચા થાય અને એકબીજા સાથે સાહિત્યની લ્હાણી થાય.ગયાં મહિનાની ઈ-ગોષ્ઠીમાં સુરેન્દ્ર ભીમાણીએ સુંદર કવિતાનું પઠન કર્યું.
એ કવિતા હતી રવિન્દ્રનાથ ટાગોરના કાવ્ય સંગ્રહ “શિશુ”માંથી લેવાયેલી રચના “જન્મકથા”.સુરેન્દ્રભાઈ બંગાળી શીખ્યા છે અને એમણે આ કવિતાનો ગુજરાતીમાં અનુવાદ કર્યો છે.બંગાળીમાં કવિતાનું નામ જન્મકથા(બોલાય જન્મોકોથા) જ છે .
અહીં મૂળ બંગાળીમાં પણ મુકું છું અને ગુજરાતી અનુવાદ અને સુરેન્દ્ર ભીમાણીના અવાજમાં થયેલું એનું પઠન પણ. ખુબ સુંદર ભાવ સાથે એમણે પઠન કર્યું છે.તમે પણ માણો.
জন্মকথা
খোকা মাকে শুধায় ডেকে–
“এলেম আমি কোথা থেকে,
কোন্খানে তুই কুড়িয়ে পেলি আমারে।’
মা শুনে কয় হেসে কেঁদে
খোকারে তার বুক বেঁধে–
“ইচ্ছা হয়ে ছিলি মনের মাঝারে।
ছিলি আমার পুতুল-খেলায়,
প্রভাতে শিবপূজার বেলায়
তোরে আমি ভেঙেছি আর গড়েছি।
তুই আমার ঠাকুরের সনে
ছিলি পূজার সিংহাসনে,
তাঁরি পূজায় তোমার পূজা করেছি।
আমার চিরকালের আশায়,
আমার সকল ভালোবাসায়,
আমার মায়ের দিদিমায়ের পরানে–
পুরানো এই মোদের ঘরে
গৃহদেবীর কোলের ‘পরে
কতকাল যে লুকিয়ে ছিলি কে জানে।
যৌবনেতে যখন হিয়া
উঠেছিল প্রস্ফুটিয়া,
তুই ছিলি সৌরভের মতো মিলায়ে,
আমার তরুণ অঙ্গে অঙ্গে
জড়িয়ে ছিলি সঙ্গে সঙ্গে
তোর লাবণ্য কোমলতা বিলায়ে।
সব দেবতার আদরের ধন
নিত্যকালের তুই পুরাতন,
তুই প্রভাতের আলোর সমবয়সী–
তুই জগতের স্বপ্ন হতে
এসেছিস আনন্দ-স্রোতে
নূতন হয়ে আমার বুকে বিলসি।
নির্নিমেষে তোমায় হেরে
তোর রহস্য বুঝি নে রে,
সবার ছিলি আমার হলি কেমনে।
ওই দেহে এই দেহ চুমি
মায়ের খোকা হয়ে তুমি
মধুর হেসে দেখা দিলে ভুবনে।
হারাই হারাই ভয়ে গো তাই
বুকে চেপে রাখতে যে চাই,
কেঁদে মরি একটু সরে দাঁড়ালে।
জানি না কোন্ মায়ায় ফেঁদে
বিশ্বের ধন রাখব বেঁধে
আমার এ ক্ষীণ বাহু দুটির আড়ালে।’
ગુજરાતી અનુવાદક અને પઠન: સુરેન્દ્ર ભીમાણી
.
જન્મકથા
(“ઓધવજી સન્દેશો કહેજો શ્યામને” ઢાળ)
બાળક માને પ્રશ્ન કરે, “મા કહે મને,
તેં મુજને ક્યાંથી આણ્યો, સાચું કહે.”
મા હસતી ને કહેતી “સાંભળ બેટડા,
કેમ કરી તું આવ્યો મારી પાસ જો.
મારી બચપણની રમતોમાં તું હતો,
શિવને મંદિરિયે પણ તારું સ્થાન જો.
પૂજાની ચીજોમાં હું જોતી તને,
દેવોમાં દીઠું મેં તારું રૂપ જો.
આશાના તંતુઓ બાંધ્યા મેં ઘણા,
પ્રેમ-ઉમઁગે ઝીણું વાણ વણાય જો.
મૂર્તિ દેવીની વર્ષોથી પૂજતી,
નક્કી એના ખોળે તું છુપ્યો જ જો.
યુવાનીની કૂંપળો જયાં ફૂટી દેહમાં,
એ કૂપળોની સૌરભમાં તું છવાયેલો.
લાવણયે શોભંતું તારું અંગ જે,
રહ્યું છવાઈ મારા અંગે અંગ જો.
જગ જેને સ્વપ્નોમાં નીરખી ઈચ્છતું,
આવ્યો મારે હ્ર્દયે આંનદસ્ત્રોત તું.
દેવોની આંખોની કીકી તું હતો,
પ્રભાત સમ સુંદર છે તારું અંગ જો.
જોઈ રહું તુજને, ના પામું ભેદ એ
તું સઘળાંનો હતો અને મારો થયો.
ચુંબન વ્હાલપનું તારે ગાલે ધરું,
જાણું તું તો કૃપા-પ્રસાદી દેવની.
અળગો ના મૂકતી હું તુજને એ ભયે,
ઘડીક દૂર થાતાંમાં તું ખોવાય જો.
ઈશ્વર જો આપે બળ મુજને એટલું,
ક્ષીણ ભુજામાં મારી તું સંતાય જો.
-રવિન્દ્રનાથ ટાગોર
સરસ!
ગાયકીમાં નીચેની બે કળીઓ આગળ-પાછળ થઈ છે!
જગ જેને સ્વપ્નોમાં નીરખી ઈચ્છતું,
આવ્યો મારે હ્ર્દયે આંનદસ્ત્રોત તું.
દેવોની આંખોની કીકી તું હતો,
પ્રભાત સમ સુંદર છે તારું અંગ જો.
Very good. Reminded me of Meghanibhai’s composition: Tame Mara dev na dishes cho’
Thank you
Excellent “Bhavanuvad” as well as
SUPERB recitation by Shri Surendrabhai Bhimani.
Thanks TAHUKO.
સરસ: સરળ અને તરલ
પઠનમાં વૈવિધ્ય હોત તો વધુ ગમત.