નજરું નમશે ક્યાય તમારી આ વસમી પળે
હિમશિલાની ગોદમાં જેવી સંધ્યા ઢળે,
જીવ આ મારો કાંઈ મૂંઝાતો ફરી ફરી,
શું કરશો હરિ ?
– રેઇનર મારિયા રિલ્કે – અનુ.-મકરંદ દવે
What will you do, God, when I die?
When I, your pitcher, broken, lie?
When I, your drink, go stale or dry?
I am your garb, the trade you ply,
you lose your meaning, losing me.
Homeless without me, you will be
robbed of your welcome, warm and sweet.
I am your sandals: your tired feet
will wander bare for want of me.
Your mighty cloak will fall away.
Your glance that on my cheek was laid
and pillowed warm, will seek, dismayed,
the comforts that I offered once –
to lie, as sunset colors fade
in the cold lap of alien stones.
જ્યારથી ગુજરાતી ભાષા ની ફિલ્મ બનવાની શરૂ થઈ (1932થી) ત્યાર સુધીમાં કોઈપણ ગુજરાતી ફિલ્મને સુવર્ણ કમલ એટલે ભારત આખાં ની શ્રેષ્ઠ ફિલ્મનો પુરસ્કાર મળ્યો હોય તેવી ઘટના 2019ની ગુજરાતી ફીચર ફિલ્મ “હેલ્લારો” છે. આ ફિલ્મ ગુજરાતી ભાષાની સર્વપ્રથમ ફિલ્મ છે જેને આવું સન્માન રાષ્ટ્રીય સ્તરે મળ્યું હોય! ગુજરાતીઓ માટે આ આનંદ અને ગૌરવની રળિયામણી ઘડી છે !
ફિલ્મના ડાયરેક્ટર અભિષેક શાહ,સંગીતકાર મેહુલ સુરતી,ગીતકાર સૌમ્ય જોશી ત્રણ વર્ષથી આ ફિલ્મ ઉપર કામ કરી રહ્યા છે,ફિલ્મનું શૂટિંગ કચ્છમાં થયું છે.ફિલ્મના દરેક ગીતો એક અદભુત જાદુ રચે છે.ગીતોનો સ્વર ઐશ્વર્યા મજુમદાર ,આદિત્ય ગઢવી,ભૂમિ ત્રિવેદી,શ્રુતિ પાઠક,મુરાલાલ એ આપ્યો છે.આ ફિલ્મ દબાયેલી લાગણીને સંગીતમય રીતે બહાર કાઢવાની વાત રજુ કરે છે જેમાં કચ્છી મહિલાઓની અભિવ્યક્તિને સુંદર રીતે દર્શાવામાં આવી છે.
ભારતમાં આ ફિલ્મ આઠ નવેમ્બરે રિલીઝ થઇ રહી છે,તો એની સાથે આ પહેલું ગીત ટહુકો ઉપર મૂકતા ખુબ આનંદ અને ગર્વ અનુભવું છું.
ફિલ્મનું ટ્રેલર ;https://www.youtube.com/watch?v=qb8uOylK3R4
જેના હાથમાં રમે છે મારી મનની ઘૂઘરીઓ
જેના ઢોલથી ઝબૂકે મારા પગની વીજળીયો…..
એવો આવ્યો રે આવ્યો રે અસવાર રે …
હું એની ડમરીની ધૂળ બની જાઉં, એ તાલ દે ને હું તાલી દઉં
એણે મૂંગા ભૂંગામાં પાડી ધાડ રે..
એણે મીઠાના રણમાં વાવ્યું ઝાડ રે ..
એણે સપના રાંધ્યા હું બેઠી ખાઉં…
એવો આવ્યો રે આવ્યો રે અસવાર રે …
હું એની ડમરીની ધૂળ બની જાઉં, એ તાલ દે ને હું તાલી દઉં
એણે ચાલતી ન’તી હું તોય આંતરી ..
મારે છેતરાવું’તું એવી છેતરી ..
એણે પગલી પાડી હું કેડી થઉં ..
એવો આવ્યો રે આવ્યો રે અસવાર રે …
હું એની ડમરીની ધૂળ બની જાઉં, એ તાલ દે ને હું તાલી દઉં
– સૌમ્ય જોશી
આ વસન્ત ખીલે શતપાંખડી, હરિ! આવો ને;
આ સૃષ્ટિએ ધરિયા સોહાગ; હવે તો હરિ! આવો ને!
આ વિશ્વ વદે છે વધામણી, હરિ! આવો ને;
આવી વાંચો અમારા સોભાગ્ય; હવે તો હરિ! આવો ને!
આ ચંદરવો કરે ચન્દની, હરિ! આવો ને;
વેર્યાં તારલિયાના ફુલ; હવે તો હરિ! આવો ને!
પ્રભુ પાથરણાં દઈશ પ્રેમનાં, હરિ! આવો ને;
દિલ વારી કરીશ સહુ ડૂલ; હવે તો હરિ! આવો ને!
આ જળમાં ઉઘડે પોયણાં, હરિ! આવો ને;
એવા ઉઘડે હૈયાના ભાવ; હવે તો હરિ! આવો ને!
આ માથે મયંકનો મણિ તપે, હરિ! આવો ને;
એવા આવો જીવનમણિ માવ ! હવે તો હરિ! આવો ને!
આ ચંદની ભરી છે તળાવડી, હરિ! આવો ને!
ફૂલડીયે બાંધી છે પાજ; હવે તો હરિ! આવો ને!
આ આસોપાલવને છાંયડે, હરિ! આવો ને;
મનમહેરામણ, મહારાજ! હવે તો હરિ! આવો ને.
મ્હારે સુની આયુષ્યની શેરીઓ, હરિ! આવો ને;
મ્હારે સૂની સૌ જીવનની વાટ; હવે તો હરિ! આવો ને.
મ્હારા કાળજ કેરી કુંજમાં, હરિ! આવો ને;
મ્હારા આતમ સરોવરઘાટ; હવે તો હરિ! આવો ને.
-કવિ નાનાલાલ
ઉમાશંકર જોશીના સંગ્રહ ‘સમગ્ર કવિતા’માં પ્રથમ કાવ્યની પ્રથમ પંક્તિ છે-
‘ત્યાં દૂરથી મંગલ શબ્દ આવતો’
અને અંતિમ કાવ્યની અંતિમ પંક્તિ છે-
‘છેલ્લો શબ્દ તો મૌનને જ કહેવાનો હોય’
‘મંગલ શબ્દ’થી ‘છેલ્લા શબ્દ’ની યાત્રાના કવિને સૂરવંદન
નોંધ – હેતલના અવાજમાં આ ગીતના રેકોર્ડિંગની રાહ જોવી પડશે. જે રેકોર્ડિંગ છે મારી પાસે એ કોઇક કારણસર બરાબર વાગી નથી રહ્યું. તો આ ગીતને ઐશ્વર્યા મજમુદારના અવાજમાં સાંભળીએ.