એક દિવસ અચાનક મારુ એક ઘણું જ ગમતું, પણ ઘણા વખતથી શોધવા છતાં જે નથી મળ્યું, એ ગીત યાદ આવ્યું, અને google કર્યું તો કંઇ બીજું જ અનાયાસ મળી ગયું …. અને એ હતું – The full (?) list of Asha – Lata duets..!!
આ બંને બહેનોના અવાજ વગર હિંદી ફિલ્મોનું સંગીત ખરેખર અધુરુ જ કહેવાય.. લતા મંગેશકર કે આશા ભોંસલે, એક જ નામ બસ હોય છે સુરોનો જાદુ રેલાવવા માટે. અને આ બંને સુર જ્યારે ભેગા થાય, ત્યારે… આહા…
બીજાનું ખબર નથી, પણ મને હંમેશા એમના duets એકદમ special, fascinating લાગ્યા છે.
અને જ્યારે મને આખુ list મળ્યુ, ત્યારે ખબર પડી કે મને ખબર હતી, એના કરતા દસ ગણા વધારે ગીતો એમના joint account માં credited છે.
તો આજે મજા લઇએ એ special ગીતોની… ( આ તો એક ઝલક માત્ર જ છે… બધા જ ગીતો તો ધીમે ધીમે આવશે ટહુકો પર. )
ए काश किसी दिवानेको, हमसे भी मुहोब्बत हो जाये…
———————–
मन क्युं बहेका रे बहेका आधी रातको….
———————–
मेरे महेबूबमें क्या नहीं…
———————–
जब जब तुम्हे भुलाया, तुम और याद आये….
આ ગઝલની mp3 હું ઘણા વર્ષોથી શોધું છું, અને આટલા વર્ષોની શોધ પછી audio નહીં પણ video મા ગઝલ મળી. તો એ જ માણીયે… ( કોઇ પાસે mp3 હોય અને મોકલી શકે તો મજા આવી જાય.. 🙂 )
ફિલ્મ ‘જહાંઆરા’ની આ ગઝલ શરૂ થાય છે એ જ ફિલ્મની એક બીજી ગઝલના 2 શેરથી… આ ગઝલના સ્વર – શબ્દો અને સંગીતમાં ખરેખર જાદુ છે… આ જ ગઝલની પ્રથમ પંક્તિઓ કદાચ હું આ ગઝલ માટે કહી શકું – જાતે નહીં હૈ દિલ સે, અબ તક તુમ્હારે સાયે….!!
(આ પોસ્ટ ટહુકો પર આવ્યાને હજુ તો 5 કલાક પણ નો’તા થયા, અને એક વાચકમિત્રે (એટલે કે શ્રોતામિત્રે) આ ગઝલ મોકલી પણ દીધી – એમનો હ્રદયપૂર્વક આભાર માની, આ ગઝલની ઓડિયો-વિડિયોની મજા લઇએ)
ગુજરાતમાં કન્યાવિદાય વખતે કદાચ સૌથી વધુ ગવાયેલું આ ગીત… ‘દીકરી તો પારકી થાપણ કહેવાય’ – હજુ સુધી ટહુકો પર ન હતુ એના બે કારણ, અને આમ જોવા જઇએ તો બંને કારણો થોડા વિરોધાભાસી છે.
‘દીકરી – પારકી થાપણ’ આ વાત મને કોઇ દિવસ ગળે નથી ઉતરી. આખી જિંદગી પપ્પાની લાડકી – લગ્ન પછી પારકી? કદાચ જે સમયે આ ગીત બન્યું એ વખતે (અને કદાચ આજે પણ?) સમાજમાં એ માન્યતા પ્રચલિત હશે.
બીજું કારણ – ભલે હું આ ગીતની પ્રથમ પંક્તિ સાથે પોતાને relate નથી કરી શકતી, છતાં પણ આ ગીત વાગતું હોય તો એ પુરુ થાય એ પહેલા આંખો ભીંજાય જાય છે. આજ સુધી એ હિંમત નથી આવી કે લાગણીશીલ થયા વગર આ ગીત સાંભળી શકું.
સ્વર : લતા મંગેશકર
.
બેના રે..
સાસરીયે જાતાં જોજો પાંપણના ભીંજાય
દીકરીતો પારકી થાપણ કહેવાય
દીકરી ને ગાય, દોરે ત્યાં જાય
દીકરીતો પારકી થાપણ કહેવાય
બેની તારી માથે બાપનો હાથ હવે નહી ફરશે
રમતી તું જે ઘરમાં એની ભીંતે-ભીંતો રડશે
બેના રે.. વિદાયની આ વસમીવેળા રોકે ના રોકાય
દીકરી તો પારકી થાપણ કહેવાય
તારા પતિનો પડછાયો થઈ, રહેજે સદાયે સાથે
સોહાગી કંકુ સેંથામાં, કંકણ શોભે હાથે
બેના રે.. તારી આ વેણીનાં ફૂલો કોઈ દિ ના કરમાય
દીકરી તો પારકી થાપણ કહેવાય
આમ જુઓ તો આંસુ સૌનું પાણી જેવું પાણી
સુખનું છે કે દુ:ખનું એતો કોઈ શક્યું ના જાણી
બેના રે.. રામ કરે સુખ તારું કોઈ દિ નજર્યું ના નજરાય
દીકરી તો પારકી થાપણ કહેવાય
દીકરી ને ગાય, દોરે ત્યાં જાય
દીકરી તો પારકી થાપણ કહેવાય
આજે ફરીથી એક એવી ગઝલ લાવી છું, કે જેટલીવાર સાંભળો એટલીવાર વધુ ને વધુ ગમતી જ જાય…
ટહુકો પર પહેલા 4 જુદા અવાજમાં મુકેલી આ ગઝલ – આજે એક નવા સુમધુર સ્વર સાથે ફરીથી એકવાર રજુ કરું છું – અને એ અવાજ આમ તો હવે કોઇના માટે નવો નહીં રહ્યો હોય. છેલ્લા થોડા મહિનામાં તો એણે જાણે દેશ-દુનિયાના ભારતીયોને પોતાના અવાજનુ ઘેલુ લગાડ્યું છે.
સ્વર : ઐશ્વર્યા મજમુદાર.
—————————————————————–
Posted on September 16, 2007.
થોડા દિવસો પહેલા કુણાલના બ્લોગ પર મારી એક ઘણી ગમતી ગઝલ વાંચવા મળી. આમ તો હું વિચારતે જ હતી કે આ ગઝલ કોઇ દિવસ તમને પણ ચોક્કસ સંભળાવીશ, આ ગઝલ વાંચીને હવે સાંભળવામા મોડુ શું કરવા કરવું, એમ ને ?
અને એક જ ગઝલ ચાર જુદા જુદા અવાજમાં, મારા તરફથી….
—–
અહેમદ ફરાઝ… પાકિસ્તાનના શાયરોમાં કદાચ સૌથી વધુ પંકાયેલા શાયર…. તેમની ગઝલો અને નઝમો almost બધાં જ નામાંકિત ગઝલ-ગાયકોએ ગાઈ છે અને શોખીનો માણતા અને વખાણતા આવ્યા છે…
એમની આ એક ગઝલ જે મારી પ્રિય ગઝલોમાંની એક છે… અને બીજા ગાયકો કરતાં મને ( એટલે કે કુણાલને ) મેંહદી હસનનું composition સૌથી વધુ ગમે છે…
સ્વર : મેંહદી હસન
સ્વર : રુના લૈલા
સ્વર : શહેનાઝ બેગમ
સ્વર : આશા ભોંસલે
( મને આ ગઝલોનું રિમિક્સ નથી ગમતું હોં.. એમ તો મને કોઇ પણ ગીતનું રિમિક્સ નથી ગમતું, પણ મને થયું, direct comparision થઇ શકે એટલા પૂરતી પણ આ ગઝલ મુકવામાં વાંધો નથી. 🙂 )
रंजिश ही सही, दिल ही दुखाने के लिये आ…
आ फीर से मुजे़ छोड़ के जाने के लिये आ…
(ranjish : animosity)
पहेले से मरा़सिम न सही फीर भी कभी तो
रस्म-ओ-राहे दुनीया ही निभाने के लिये आ…
(maraasim : relationship; rasm-o-rahe duniyaa : manners, traditions of the world)
किस-किस को बतायेंगे जुदाई का सबब हम
तु मुज़से ख़फा है तो ज़माने के लिये आ…
कुछ़ तो मेरे पींदार-ए-मुहोब्बत का भरम रख़
तु भी तो कभी मुज़को मनाने के लिये आ…
(pindaar-e-muhabbat : love’s pride)
इक उम्र से हुं लज्ज़त-ए-गीरीया से भी मेहेरु़म…
ए राहत-ए-जां मुज़ को रुलाने के लिये आ…
(umr : ages; lazzat-e-giriyaa : joy of crying; mahruum : devoid; raahat-e-jaaN : comfort of the soul)
अब तक दिल-ए-खु़श फ़हम को है तुज़से उम्मीदें..
ये आखीरी शम्में भी बुज़ाने के लिये आ…
હવે ના બે શેર હકીકતમાં તાલિબ઼ બાગ઼પતીના છે પણ મેંહદી હસન એને હંમેશા આ ગઝલની સાથે જોડી દે છે… છેલ્લો શેર મારો favourite છે… ( અને પહેલો શેર જયશ્રીનો favourite છે. )
माना के मुहोब्बत का छुपाना भी है मुहोब्बत…
चुपके से कीसी रोज़ ये जताने के लिये आ…
जैसे तुज़े आते है ना आने के बहाने…
ऐसे ही किसी रोज़ ना जाने के लिये आ…
– तालिब़ बाग़पती
ગુજરાતી ગરબાઓ જો આપણે આખુ વર્ષ સાંભળતા હોઇએ, તો આ ચૈત્ર નવરાત્રી વખતે કંઇ ગરબા વગર ચાલે?
આ ગરબામાં સ્વર – સંગીતનો એવો તો જાદુ છે કે હું જેટલી વાર સાંભળું એટલી વાર ૨-૩ વાર તો સાંભળવો જ પડે છે.. અને નવરાત્રી હોય કે ના હોય, ગરબે રમવાની ઇચ્છા થઇ જ જાય છે.
