કિસ્મતોની સાથ તું ખોટો લડે છે,
શું ખબર કે કોણ કોને ક્યાં નડે છે.
શું હશે જે આંસુ થઈને નિકળે છે,
સ્વપ્ન ઇચ્છા કે બીજું શું પીગળે છે.
સૌને એક જ વાત અહિયા સાંકળે છે,
કોઈ રગ સૌની અહી કાયમ કળે છે.
આંખ જુદી,દિલ જુદુ,વિચાર જુદા,
શુ ખબર કે ક્યાં હવે લશ્કર લડે છે.
તું ઉભો છો જિંદગીના સ્ટેજ ઊપર,
કર અભિનય જેવો તુજને આવડે છે.
આ નથી અભિમાન કૈ ફિતરત છે આ તો,
ક્યાં કદી પણ સિંદરીના વળ બળે છે ?
રોજનિશી સાચવું દર્પણમાં ‘પાગલ’,
મારી વાતો એ જ કાયમ સાંભળે છે.
-અલ્પેશ પાગલ.
જ્યારે ‘અમે અમદવાદી’ ગીત ટહુકો પર આવ્યુ’તુ. ત્યારે ધવલભાઇએ યાદ કરાવ્યુ’તુ કે કોઇ સુરતનું આવું ગીત શોધો…. મેહુલ સુરતીએ આમ તો સુરત શહેર પરના એક ગીતને સંગીત આપ્યું છે – પણ રેકોર્ડ નથી કરાવ્યું, એટલે હજુ પણ ટહુકો પર એ મેહુલો વરસે એની રાહ જ જોવી રહી.
મારા મમ્મી-પપ્પા સુરતી એટલે આમ જોવા જઇએ તો હું પણ સુરતી જ .!! પછી સુરતના વરસાદના આવા વખાણ થતા હોય તો નાચવાનું તો મન થાય જ ને.. જો કે આજનું ગીત સુરતીઓ સહિત બધાને જ નચાવે એવું છે.
સંગીત : હરીશ ઉમરાવ
સ્વર : હરીશ ઉમરાવ, સ્તુતિ શાસ્ત્રી
.
પતરે ટપાક્ક ટપ છાંટા પડે, ને પછી નળિયા ખટાક્ક ખટ્ટ તૂટે
સુરતનો એવો વરસાદ…
બારીમાં કૂદે ભફાંગ કરી વાછટ, ને વીજળી વેરાય મૂઠે મૂઠે
સુરતનો એવો વરસાદ…
પહેલાં તો છાપરિયા શેરીઓ ચૂપચાપ કાળા આકાશ ભણી જુએ
સૂકાંભઠ પાંદડાંઓ ગબડે ને ભીનો પવન્ન પછી જાણે પીંજાય રૂંએ રૂંએ
વાદળાં છલાંગ મારી ઉછળે ને તીર એની સાથે સટ્ટાક સટ્ટ છૂટે
સુરતનો એવો વરસાદ…
નેવાંની સાથ વળી ઝૂલતા કોઇ હિંચકાનું આછું કિચૂડકચ્ચ એવું
સુની હવેલીના ગોખમાંથી ચોમાસું માણે છે એકલું પારેવું
રસ્તાઓ સુમસામ ખુલ્લા ફટ્ટાક જેમ શિવાજી શહેરને લૂંટે
સુરતનો એવો વરસાદ…
લયસ્તરો પર ધવલભાઇ અને વિવેકભાઇ વર્ષાકાવ્યોનો વરસાદ લાવ્યા, એમાં ભીજાવાનું ચૂકી નથી ગયા ને?
અહીં સાન ફ્રાન્સિસ્કોમાં હમણા તો (so called & so cold) ઉનાળો ચાલે છે – પણ દેશમાં મેઘરાજા પધાર્યા છે તો ટહુકો પર વરસાદી ગીતો સાંભળ્યા વગર ચાલે? આ નાનકડું વરસાદી બાળગીત મને તો વાંચતા જ ગમી ગયું. થોડા અમથા, એકદમ સરળ શબ્દો – પણ તો યે એમાં સમયના ચક્રને કેટલાય વર્ષો પાછળ ફેરવવાની તાકાત છે..!
ચાલો ચાલેને રમીએ હોડી હોડી
વરસ્યો વરસાદ ખૂબ આજે મુશળધાર
ઝરણાં નાના જાય દોડી દોડી
બાપુનાં છાપાં, નક્કામાં થોથાં
કાપી કૂપીને કરીએ હોડી …ચાલોને
સાદી સઢવાળી, નાની ને મોટી
મૂકીએ પવનમાં છોડી છોડી … ચાલોને
ખાલી રાખેલી, ઊંધી વળે તો
પાંદડા ને ફૂલ ભરું, તોડી તોડી … ચાલોને
જાશે દરિયાપાર પરીઓના દેશમાં
સૌથી પહેલા દોસ્ત મારી હોડી … ચાલોને
શ્યામલ, સૌમિલ – આરતી મુન્શી અને એમની ટીમ હમણા અમેરિકાના પ્રવાસે આવી છે. ટહુકો પર તો આપણે એમને હંમેશા સાંભળ્યા જ છે, અને વધુ ને વધુ સાંભળશું, પણ જો તમને મોકો મળે – તો એમને રૂબરૂ સાંભળવાનો અવસર ચૂકી ના જતા… મેં એમને અમદાવાદના એક પ્રોગ્રામમાં સાંભળ્યા હતા, અને એ અનુભવને શબ્દો આપવાનું મારા માટે મુશ્કેલ છે.
અમેરિકાના એમના પ્રવાસની વધુ માહિતી માટે :
Shyamal, Saumil & Aarti Munshi in USA
સ્વર: આરતી – સૌમિલ મુન્શી
સંગીત: શ્યામલ – સૌમિલ મુન્શી
.
ઉરે ઉભરાતાં પ્રેમનાં તરંગો ને સ્નેહનાં ઉમંગો,
કે પ્રેમને રંગ શું ને રૂપ શું?
ઉરે વાગી જો પ્રેમની કટારી, કંટક જેમ ભારી,
કે પ્રેમને રંગ શું ને રૂપ શું?
હૈયું રમતું આકાશના તારે, ચાંદલિયા ધારે,
કે પ્રેમને રંગ શું ને રૂપ શું?
હું તો શોધું શોધું ને ના મળતું, ભીતરમાં જ જડતું,
કે પ્રેમને રંગ શું ને રૂપ શું?
રંગે કાળો કોકિલ કંઠે મીઠો, ગમે ન છોને દીઠો,
કે પ્રેમને રંગ શું ને રૂપ શું?
પ્રીત ડાળે પ્રેમાળ સહુ પંખી, બજવતા બંસી,
કે પ્રેમને રંગ શું ને રૂપ શું?
– રમણભાઇ પટેલ
ન મનમાં હો સહેજે અંધકાર જેવું,
પછી મન બને છે કલાકાર જેવું.
સ્મરણમાં છે પાયલના રણકાર જેવું,
પ્રિયે તારા પગલાનાં અણસાર જેવું.
મળી ક્યાં શકું છું મને પણ કદીયે,
જીવું જાત સાથે તડીપાર જેવું.
સવારે સમાચાર, સાંજે એ પસ્તી !
જીવન સાલું લાગે છે અખબાર જેવું.
પ્રયત્નો વિના પણ ગઝલ નીપજે છે,
હશે કોઇ ભીતર ગઝલકાર જેવું.
આજે તો સવાર સુધરી જાય એવું મસ્તીસભર ગીત લઇ આવી છું.
ગુજરાતી ગીતો અને પાટણ શહેરનો નાતો આમ તો ઘણો જાણીતો છે. પણ અવિનાશ વ્યાસે પાટણના પટોળાની સાથે પાટણની નારને પણ ગુજરાતી ગીતમાં સ્થાન અપાવ્યું – એ તમને ખબર છે?
આશા ભોંસલે અને મહેન્દ્ર કપૂર જેવાનો સ્વર મળ્યો હોય, અને અવિનાશ વ્યાસના શબ્દોને મળ્યું હોય ગૌરાંગ વ્યાસનું સંગીત.. વારંવાર સાંભળ્યા કરવાનું મન ન થાય તો જ નવાઇ..!!
સ્વર : આશા ભોંસલે, મહેન્દ્ર કપૂર
સંગીત : ગૌરાંગ વ્યાસ
.
એક પાટણ શહેરની નાર પદમણી,
આંખ નચાવતી ડાબી ને જમણી,
સૂરત જાણે ચંદા પૂનમની, બીચ બજારે જાય..
ભાતીગળ ચૂંદલડી લહેરાય,
ઝાંઝરીયું ઝમક ઝમક ઝમક ઝમક ઝમક ઝમક થાય..
એક વાગડ દેશનો બંકો જુવાનીયો,
રંગ જાણે એનો લાલ ફાગણીયો,
કંઠે ગરજતો જાણે શ્રાવણિયો, સાવજડો વર્તાય,
નજર્યુંમાં આવી એવો નજરાય,
દલડું ધબક ધબક ધબક ધબક ધબક ધબક થાય..
રંગમાં નખરો, ઢંગમાં નખરો,
રૂપ એવું અંગ અંગમાં નખરો;
પાતળી કેડને ભાર જોબનનો જીરવ્યો ના જીરવાય,
ભાતીગળ ચૂંદલડી લહેરાય,
ઝાંઝરીયું ઝમક ઝમક ઝમક ઝમક ઝમક ઝમક થાય..
બંકડી મૂછો અરે બંકડી પાઘડી,
રંગ કસુંબલ ભરી આંખલડી,
હાલક ડોલક ડુંગરે ચડે પડ છો ના પરખાય,
નજર્યુંમાં આવી એવો નજરાય,
દલડું ધબક ધબક ધબક ધબક ધબક ધબક થાય..
લંબચોરસ ઓરડામાં એક સમય ઘૂંટાય છે
વક્ર રેખાઓ ક્ષણોની શ્વાસમાં છેદાય છે
શક્યતાનું એક પણ વર્તુળ નથી પૂરું થતું
હરક્ષણે કંપાસની તીણી અણી ભોંકાય છે
ચાલ, સંબંધોનું કોઇ કોણ માપક શોધીએ
કે, હ્ર્દયને કેટલા અંશો સુધી છેદાય છે
આરઝૂના કાટખૂણે જિંદગી તૂટી પડે-
ને પછી એ મોતના બિંદુ સુધી લંબાય છે
બે સમાંતર રેખની વચ્ચેનો હું અવકાશ છું,
શૂન્યતાની સાંકળો મારા વડે બંધાય છે
સદાય ભવાની સહાય કરો, ને સન્મુખ વસો ગણેશ
પંચ દેવ મળીને રક્ષા કરો, હો.. ગુરુ બહ્મા વિષ્ણુ મહેશ
ગુરુ ગોવિંદ દોનો ખડે, ને કિસકો લાગુ પાય..
બલીહારી ગુરુ આપની, જિન્હે ગોવિંદ દિયો બતાય..
સ્વર : ચેતન ગઢવી
.
ગુરુજીના નામની હો… માળા છે ડોકમાં
નારાયણ નામની હો… માળા છે ડોકમાં
જુઠુ બોલાય નહીં, ખોટુ લેવાય નહીં
અવળુ ચલાય નહીં હો… માળા છે ડોકમાં
ક્રોધ કદી થાય નહીં, પરને નિંદાય નહીં
કોઇને દુભવાય નહીં હો… માળા છે ડોકમાં
પરને પીડાય નહીં, હું પદ ધરાય નહીં
પાપને પોષાય નહીં હો… માળા છે ડોકમાં
ધન સંધરાય નહીં, એકલા ખવાય નહીં
ભેદ રખાય નહીં હો… માળા છે ડોકમાં
હરિહરાનંદ કહે સત્ય ચૂકાય નહીં
હે નારાયણ ભૂલાય નહીં હો.. માળા છે ડોકમાં
કોઈ આવીને ઊભું છે આંગણામાં,
થાય છે મારું રૂપાંતર બારણામાં.
સ્હેજ પણ એના સગડ ક્યાં સાંપડે છે ?
શ્વાસ પણ ખર્ચાય કેવળ ધારણામાં.
એટલે અંદર અજંપો ઊછરે છે,
કૈંક ખૂટે છે હજી પણ આપણામાં.
એક ક્ષણ બાળી અને ધરબી દીધી છે,
તોય એ ઊગ્યા કરે સંભારણાંમાં.
વય વધે છે, સૂર્ય પણ માથે ચડે છે,
ને બધાં પોઢી રહ્યાં છે પારણામાં.
સાંજ સઘળી ડૂબતી જાયે છતાંયે,
મન હજી પણ વ્યસ્ત છે વિચારણામાં.
– નીતિન વડગામા
ગુજરાતી ગરબા અને તેમાં ગવાતા ગીતોની લોકપ્રિયતા હવે ભારતીય સિમાડાને ઓળંગી ગઈ છે. ઘણી હિન્દી ફિલ્મોમાં ગુજરાતી ગરબાનો ઉપયોગ થોડા ઘણા અંશે થતો આવ્યો છે.પરંતુ હવે હોલિવુડની ફિલ્મમાં પણ ગુજરાતી ગરબો સાંભળવા મળશે. હોલિવુડની ક્લોવરફિલ્ડ નામની સાયન્સ ફિક્સન ફિલ્મમાં ગુજરાતી ગરબો પંખીડા ઓ પંખીડા નો ઉપયોગ બેકગ્રાઉન્ડ મ્યુઝીક તરીકે થયો છે. આ ફિલ્મ યુએસમાં પ્રદર્શિત થઈ ગઈ છે અને થોડા સમયમાં ભારતમાં પણ આ ફિલ્મ પ્રદર્શિત થશે.
હાલમાં આ ફિલ્મ ચાર એવોર્ડ માટે પસંદગી પામી ચૂકી છે. તેના માટેનો શ્રેય લેખા રત્નાકુમારને જાય છે. લેખા જણાવે છે કે આ ફિલ્મના પ્રોડ્યુસર ભારતીય સંગીતની શોધમાં હતા, અને તેમણે તેમની ફિલ્મના બેકગ્રાઉન્ડ સંગીત માટે લોકપ્રિય ગુજરાતી ગીત પંખીડા ઓ પંખીડા પર પસંદગી ઉતારી.
ઘણા પ્રોડક્શન હાઉસને વિડિયો અને ઓડિયો પૂરા પાડવા વાળી મ્યુઝીક લાયબ્રેરીમાં આ ગીતને કમ્પોઝ અને રેકોર્ડ કરવામાં આવ્યુ હતુ. ઈન્ડિયા ટૂડે- ભાંગડા એન્ડ ડાંડિયા નામના આલ્બમ માંથી આ ગીત લેવામાં આવ્યુ છે.
તે વિશે જણાવતા લેખાએ કહ્યું હતુ કે મેં આલ્બમને કમ્પોઝ અને રેકોર્ડ કર્યુ હતુ. ફિલ્મના પ્રોડ્યુસરે આ ગીતને મ્યુઝીક લાયબ્રેરીમાંથી લીધુ અને તેનો ઉપયોગ તેમની ફિલ્મમાં કર્યો.
જાહેર છે કે પંખીડા ઓ પંખીડા તુ ઉડીને જાજો પાવાગઢ રે, મહાકાળીને જઈને કહેજો ગરબે રમે રે આ ગીત મોટા ભાગના ડાંડિયા અને ગરબાના કાર્યક્રમોમાં વગાડવામાં આવે છે.
આભાર : દિવ્ય ભાસ્કર
Read more : Times of India
————————————————-
ગરબાની આટલી બધી વાતો કરીયે, અને ગરબા ન સાંભળીયે, એવું તો કંઇ ચાલે?
ફક્ત ‘પંખીડા’ વાળો ગરબો મને ના મળ્યો :(, એટલા આ થોડા નોન-સ્ટોપ ગરબા સંભળાવું છું, જેમાં તમને ‘પંખીડા’ પણ સાંભળવા મળશે. 🙂
