Category Archives: ટહુકો

કાન તને રાધા ગમે કે મીરાં – ઈશુદાન ગઢવી

સ્વર : અનુપ જલોટા
કાર્યક્રમ : સમનવ્ય ૨૦૦૮

સ્વર : પામેલા જૈન

કાન તને રાધા ગમે કે ગમે મીરાં?
એકે કાળજ કરવત મેલ્યાં, એકે પાડ્યા ચીરા!
કાન તને રાધા ગમે કે મીરાં?

એકે જોબન ઘેલી થઈને તુજને નાચ નચાવ્યો;
એકે જોબન ઘૂણી માથે તારો અલખ જગાવ્યો.
એકે તુજને ગોરસ પાયાં, એકે ઝેર કટોરા!
કાન તને રાધા ગમે કે મીરાં?

પચરંગી પાનેતર તું વિણ રાધે કદી ન પહેર્યા;
મખમલિયો મલીર મીરાંનાં અંગે કદી ન ઓઢીયાં.
એકે ઓઢી શ્યામ ઓઢણી, એકે ભગવત લીરા!
કાન તને રાધા ગમે કે મીરાં?

મલક બધાનો મેલી મલાજો રાધા બની વરણાગણ;
ભરી ભાદરી મેલી મહેલા તો મીરાં બની વીજોગણ.
એક નામની દરદ દીવાની, બીજી શબદ શરીરા!
કાન તને રાધા ગમે કે મીરાં?

કીધું ક્રિષ્નએ પૂછો એટલું મળે ક્યાંય જો રાધા;
મળે ક્યાંય તો પૂછો મીરાંને કોને વહાલો માધા?
મોરે અંતર રાધા વેણુ વગાડે, ભીતર મીરાં મંજીરા!
કાન કહે મારે બે સરખાં રાધા-મીરાં!
કાન તને રાધા ગમે કે મીરાં?

રાત આખી આસપાસ – અંકિત ત્રિવેદી

સ્વર / સંગીત – રવિન નાયક

રાત આખી આસપાસ સૂતાં આ ઉજાગરાને
વહેલી સવારે સંજવારી,
આંસુથી મેલા આ આંખોનાં આંગણાને,
વાળીને હમણાં પરવારી હો..

સૂરજનાં તાંતણામાં ડૂબેલી ઘટનાઓ,
ફાનસનાં અજવાળા ચૂએ;
પડછાયા ઓગળીને અંધારું થાય,
અને શમણાની ઓસરીમાં રૂએ.
બારીને ઝાપટીને ચોક્ખી કરૂં ત્યાંતો,
સેપટ ઉડે છે અણધારી હો..
રાત આખી આસપાસ સૂતાં આ ઉજાગરાને
વહેલી સવારે સંજવારી…

ચુલા પર સાચવીને કરવા મૂક્યો છે,
મેં પાછલી ઉમરનો વઘાર;
આંખોની નીચેનાં કુંડાળા શોભે છે,
વેદાનાનો લીલો શણગાર.
સૂની અગાસીનાં ટેકાએ ઉભેલી,
પૂનમ થઈ છે અલગારી હો..
રાત આખી આસપાસ સૂતાં આ ઉજાગરાને
વહેલી સવારે સંજવારી ….

– અંકિત ત્રિવેદી

સાત સાત પગલાઓ સાથે ચાલીને – મેઘબિંદુ

સ્વર – વિરાજ/બીજલ ઉપાધ્યાય
સંગીત – દક્ષેશ ધ્રુવ
આલબ્મ – સંબંધ તો આકાશ

સાત સાત પગલાઓ સાથે ચાલીને
તેં માંગ્યો તો મારો હાથ
પણ અધવચ્ચે એવું તે શું રે થયું
કે મારો છોડી દીધો તે સંગાથ
સાત સાત પગલાઓ….

હું તો ઈચ્છાઓ તારી ઉછેરતી હતી
ને મહેકાવ્યો તારો એ બાગ
તારા અવાજમાં હું એવી ખોવાઈ ગઈ
કે ભૂલી ગઈ મારો રાગ
તારા એક એક પગલાની પૂજા કરી
તને માની ને મારો નાદ
પણ અધવચ્ચે એવું તે શું રે થયું
કે મારો છોડી દીધો તે સંગાથ
સાત સાત પગલાઓ….

મંઝિલની ટોચ જ્યારે દેખાઈ દૂરથી
ત્યારે તેં લીધો વળાંક
તપ તપતાં તાપમાં તારી સંગાથમાં
ચાલી એમાં મારો શું વાંક?
મનના મારગમાં એવું તે કોણ મળ્યું
છોડી દીધો મારો સાથ
પણ અધવચ્ચે એવું તે શું રે થયું
કે મારો છોડી દીધો તે સંગાથ
સાત સાત પગલાઓ….

– મેઘબિંદુ

હરિ તું ગાડુ મારું…..

સ્વર : પ્રફુલ દવે

હરિ તું ગાડું મારું ક્યાં લઇ જાય કાંઇ ના જાણુ
ધરમ કરમ ના જોડ્યા બળદિયા ધીરજ ની લગામ તાણુ,
હરિ તું ગાડુ મારું….

સુખ ને દુખ ના પૈડા ઉપર ગાડુ ચાલ્યુ જાય
કદી ઉગે આશા નો સૂરજ કદી અંધારુ થાય
મારઈ મુજ ને ખબર નથી કઇ ક્યાં મારું ઠેકાણું, કાંઇ ના જાણું
હરિ તું ગાડુ મારું….

પાપણ પટારે સપના સંઘર્યા, ઉપર મન ની સાંકળ વાસી
ડગર ડગરીયા આવે નગરીયા, નાય આવે મારુ કાશી
ક્યારે વેરણ રાત વિતે ક્યારે વાયે વાણું, કાંઇ ના જાણું
હરિ તું ગાડુ મારું….

ક્યાથી આવું ક્યા જવાનું ક્યાં મારે રહેવાનું
અગમ-નિગમ નો ખેલ અગોચર, મન માં મુંઝાવાનું
હરતું ફરતું શરીર તો છે પિંજર એક પુરાણું, કાંઇ ના જાણું
હરિ તું ગાડુ મારું…..

બંધ પરબીડિયામાંથી મરણ મળે તમને – રમેશ પારેખ

લયસ્તરો પર કવિ મિત્ર વિવેકે કરાવેલો આ ગીતનો આસ્વાદ….(આભાર – લયસ્તરો.કોમ)

રમેશ પારેખ ફક્ત ગીતકાર તરીકે યાદ કરાશે એમ કહેવામાં એમની ગઝલો આડે આવે છે.કેટલાંક છંદદોષને બાદ કરીએ તો ભાષા-વૈવિધ્ય, અંદાજે-બયાં, મૌસિકી અને શેરિયતથી છલકાતી એમની ગઝલો સદાને માટે આપણી ભાષામાં મોખરાના સ્થાને વિરાજમાન રહેશે. ર.પા.ની ઘણી વિખ્યાત પણ હજી સુધી ઈન્ટરનેટ પર ઉપલબ્ધ નથી એવી એક ગઝલ અહીં રજૂ કરીએ છીએ. ગઝલના બધા જ શેર ઉત્તમ છે પણ ચોથો શેર આખી ગઝલનો કદાચ સૌથી સરળ છતાં સૌથી ઉત્તમ ! અને મક્તો જુઓ: શબ્દોને આશીર્વાદ તો ર.પા. જ આપી શકે ને! વાજીકરણ શબ્દને કાફિયા તરીકે વાપરવાની છાતી તો અમરેલીના નાથ વિના કોની કને હોય!
(ક્લૈબ્ય=નપુંસકતા, વાજીકરણ= વીર્યવર્ધક ઔષધપ્રયોગ)

સ્વર – ઐશ્વર્યા મજમુદાર

સ્વર – હેમા દેસાઇ
સંગીત – આશિત દેસાઇ

બંધ પરબીડિયામાંથી મરણ મળે તમને,
બચી શકાય તો બચવાની ક્ષણ મળે તમને.

ટપાલ જેમ તમે ઘેર-ઘેર પ્હોંચો પણ,
સમસ્ત શહેરના લોકો અભણ મળે તમને.

ખજૂરી જેટલો છાંયો મળે એ સિક્કાની,
બીજી બાજુ ય છે એવી કે, રણ મળે તમને.

વિખૂટું હોય છે તેને ભૂલી જવા માટે,
સમક્ષ હોય છે તેનું શરણ મળે તમને.

તમારા કંઠમાં પહેલાં તો એક છિદ્ર મળે,
પછી તૃષા ને પછીથી ઝરણ મળે તમને.

ઝરણ નહીં તો એના પ્રાસથી ચલાવી લ્યો,
અહીં અભાવનું વાતાવરણ મળે તમને.

જાવ, નિર્વીર્ય હે શબ્દો, તમોને આશિષ છે,
તમારા ક્લૈબ્યનું વાજીકરણ મળે તમને.

– રમેશ પારેખ

राम का गुणगान करिये….

 

સૌ મિત્રોને અમારા તરફથી દિવાળીની ખૂબ ખૂબ શુભેચ્છાઓ !….

સ્વર : પંડિત ભીમસેન જોષી અને લતા મંગેશકર
સંગીત : પંડિત ભીમસેન જોષી

राम का गुणगान करिये,
राम का गुणगान करिये।
राम प्रभु की भद्रता का,
सभ्यता का ध्यान धरिये॥

राम के गुण गुणचिरंतन,
राम गुण सुमिरन रतन धन।
मनुजता को कर विभूषित,
मनुज को धनवान करिये, ध्यान धरिये॥

सगुण ब्रह्म स्वरुप सुन्दर,
सुजन रंजन रूप सुखकर।
राम आत्माराम,
आत्माराम का सम्मान करिये, ध्यान धरिये॥

श्री महालक्ष्मी अष्टकम् स्तोत्रम्

દિપોત્સવી પર્વ દિવાળીના આગમનને ભવ્યાતિભવ્ય આવકાર આપવાની તૈયારીઓ શરૂ થઇ ગઇ છે. પુષ્ય નક્ષત્રની સાથે દિવાળીના વિવિધ શુભ મૂહુર્તો, દિવસોનો આરંભ થઇ ગયો છે. દિવાળીના જ એક મહત્ત્વના મૂહુર્ત તરીકે ગણવામાં આવતી ધનતેરસની આજે રવિવારે ભવ્ય ઉજવણી કરતા સૌ મિત્રોને અમારા તરફથી ખૂબ ખૂબ શુભેચ્છાઓ !….ધનતેરસ નિમિત્તે મહાલક્ષ્મીજીની કૃપા તથા આર્થિ‌ક સમૃદ્ધિ મેળવવા श्री महालक्ष्मी अष्टकम् स्तोत्रम् સાંભળીએ….

સ્વર – સાધના સરગમ

સ્વર – ?

नमस्तेऽस्तु महामाये श्रीपीठे सुरपूजिते।
शङ्ख चक्र गदाहस्ते महालक्ष्मि नमोऽस्तुते ते॥१॥
Oh, Mahamaya (primordial cause of this illusionary world), who bestows all luxuries, who is worshipped by demi-gods, who holds conch-shell, discus (chakra) and mace, Oh mother Mahaalakshmi, my salutations to you.

नमस्ते गरुड़ारूढ़े कोलासुर भयङ्करि।
सर्वपाप हरे देवि महालक्ष्मि नमोऽस्तुते॥२॥
Oh Goddess, Mahaalakshmi, who rides on garuda and is a terror to the demon Kola, who remves all sins, my salutations to you.

सर्वज्ञे सर्व वरदे सर्व दुष्ट भयञ्करि।
सर्व दुःख हरे देवि महालक्ष्मि नमोऽस्तुते॥३॥
Oh Goddess Mahaalakshmi, who knows all, who fulfills all desires, who causes fear among the evil and who removes all sorrows, my salutations to you.

सिद्धि बुद्धि प्रदे देवि भुक्ति मुक्ति प्रदायिनि।
मन्त्रमूर्ते सदा देवि महालक्ष्मि नमोऽस्तुते॥४॥
Oh goddess of Wealth, who bestows complete attainment (siddhi) and wisdom for the liberation of moksha (salvation), who has the mystic symbol of Mantra, my salutations to you.

आद्यन्तरहिते देवि आद्यशक्ति महेश्वरि।
योगजे योगसम्भूते महालक्ष्मि नमोऽस्तुते॥५॥
Oh Devi, Maheshwari, who is without a beginning or an end, who is born out of yoga and is brought together the means of yoga, O Primeval Energy, Oh Mahaalakshmi, my salutations to you.

स्थूल सूक्ष्म महारौद्रे महाशक्ति महोदरे।
महापाप हरे देवि महालक्ष्मि नमोऽस्तुते॥६॥
O Mahaalakshmi, who is both gross and subtle, most terrible, great power, great prosperity and great remover of all sins, my salutations to you.

पद्मासन स्थिते देवि परब्रह्म स्वरूपिणि।
परमेशि जगन्मातर्महालक्ष्मि नमोऽस्तुते॥७॥
O Devi, who is seated on lotus, whose true form is that of the Supreme Brahman; Who is the supreme goddess and a Mother of the Universe, O Mahaalakshmi, my salutations to you.

श्वेताम्बरधरे देवि नानालङ्कार भूषिते।
जगत्स्थिते जगन्मातर्महालक्ष्मि नमोऽस्तुते॥८॥
O Devi, robed in white garments and decked with various kinds of ornaments; you are the Mother of the Universe and its support, O Mahaalakshmi, my salutations to you.

महालक्ष्म्यष्टकस्तोत्रं यः पठेद् भक्तिमान्नरः।
सर्व सिद्धिमवाप्नोति राज्यं प्राप्नोति सर्वदा॥९॥
Whoever with devotion recites these hymns composed in eight slokaas (Stanzas) of Mahaalakshmi with devotion, will obtain all success and the spiritual kingdom of liberation (moksha), through the grace of Mahaalakshmi Devi.

एककाले पठेन्नित्यं महापापविनाशनम्।
द्विकालं यः पठेन्नित्यं धनधान्य समन्वितः॥१०॥
Whoever reads these hymns once a day, all his pitfalls are removed,
if he reads twice a day, all physical prosperity is achieved.

त्रिकालं यः पठेन्नित्यं महाशत्रुविनाशनम्।
महालक्ष्मी भवेन्नित्यं प्रसन्ना वरदा शुभा॥११॥
If one reads them three times a day, he/she will become devoid of enmity and hatred,
Let Mahaalakshmi manifest in us with all her pleasantness and fulfilling qualities.

કે લાવ્યા સાગર જેવો ગરબો…. – નીનુ મઝુમદાર

આજે ૯ નવેમ્બર – કવિ, સ્વરકાર, ગાયક – શ્રી નીનુ મઝુમદારનો જન્મદિવસ. એમને આપણા સર્વે તરફથી હ્રદયપૂર્વક શ્રધ્ધાંજલી!

૨ દિવસ પહેલા અહીં મુંબઇના ‘મનિષા ડૉક્ટર’ ના મ્યુઝિક ક્લાસના જવાનું થયું. ‘મારે પણ મ્યુઝિક ક્લાસમાં જવું છે’ – એવી મારી ઇચ્છા ૧૫ વર્ષે એક દિવસ પૂરતી ફળી.. 🙂

અને ત્યાં જ મને આ ‘સાગર જેવો ગરબો’ મળ્યો..! એમના Students ને એમણે થોડા દિવસ પહેલા જ આ શીખવાડ્યો હતો, તો એમણે બધાએ મને ખાસ સંભળાવ્યો. આ હા હા.. શું મઝા આવી..!! Cell phone માં થયું એવું on the spot રેકોર્ડિંગ કરી લીધું, એટલે એટલું clear નથી, પણ તો યે નીનુભાઇનો આ દુર્લભ ખજાનો મને મળ્યો તે આજે – નીનુભાઇના જન્મદિવસે – તમારી સાથે ન વહેંચું એવું બને?

સ્વર – મનિષા ડૉક્ટર

સ્વર – મનિષા ડૉક્ટર અને એમની શિષ્યાઓ

સૂર, તાલ અને લયમાં હિલ્લોળા લેતો ગરબો આજે સપ્તમીએ પહોંચ્યો છે ત્યારે નિનુ મઝુમદારના ગરબામાં વિશ્વેશ્વરી સાથે જોડાયાં છે શ્રી અને બ્રહ્મા, નાગર નંદલાલ, ગોપીઓ અને સાથે સ્વરાંગી વૃંદની બહેનો.

સ્વરાંગી વૃંદનાં કલાકારો : વિજલ પટેલ, ખેવના દેસાઈ, સુષ્મા ભગત, એકતા દેસાઈ, રીની ભગત, કિર્તીદા રાંભિયા, કામિની શાહ, વિરાલી દેસાઈ, મેધા ઝવેરી, દત્તા દેસાઈ
તોરલ શાહ, પારુલ પુરોહિત, નયના પંડ્યા, દક્ષા દેસાઈ, જીગૃક્ષા દવે, ઉર્વી મહેતા,

નિવેદન – ખેવના દેસાઈ
સંગીત સંચાલન અને હાર્મોનિયમ સંગત – વિજલ પટેલ
તબલા – રક્ષાનંદ પાંચાલ
વિડિયોગ્રાફી – સ્વરાંગી પટેલ, રાહી પટેલ, ધ્વન ભગત

સૂરે સૂરે તરંગમાં વહેતો, હિલ્લોળા લેતો,
કે લાવ્યા, સાગર જેવો ગરબો
એના તાલે ચોસઠ જોગણી, ગાતી’તી રાગિણી
કે લાવ્યા, સાગર જેવો ગરબો

એક મધુવનમાં, માનુની મનમાં, નૃત્યંતી વિલસંતી રે…
મધૂરી લયમાં, ગોપી વિજયમાં, ગાતી જયજયવંતી રે…

નાગર મારો થઇ ગયો દાસ, કાલે વ્રજમાં થકવ્યો રાસે
આજ સખી નહિં જાઉં હું જમુના એવા નંદલાલની પાસ
નાગર મારો થઇ ગયો દાસ, કાલે વ્રજમાં થકવ્યો રાસે

એણે સીંચ્યા આનંદ અભિષેકો, ગૌરવનો લહેકો
કે લાવ્યા, સાગર જેવો ગરબો

શ્રી અને બ્રહ્મા સુતા સાથે મળી વિશ્વંભરી
શુધ્ધ બાગેશ્રીરૂપે વાણી મહીં વાગેશ્વરી
મમ હ્રદય સૂરે સ્પંદન આજે આનંદ અંગઅંગન
વાયે પવન શીત ચંદન, આયો કૂંજન નંદનંદન

ધીરે તરતી લહેરમાં નૈયા ડોલે અજાણ હૈયા
કે લાવ્યા સાગર જેવો ગરબો

ઢોલડાં જાગ્યાં ભૈરવ જાગ્યા, ઘેરાં ઘેરાં મંદિરે
તપને છોડી ભૈરવી દોડી, રસિકા થઇ રસવંતી રે
ગાગર નંદવાણી ખૂબ ભીંજાણી સખી આજ.. વહેલી સવારે
કેમ જાઉં પાણી કોઇ કાંકરીયું મારે,
બેઠો ત્યાં કોરો કોરો કાળો નંદલાલ, જમુના કિનારે

તીરે તીરે અનંત પછડાતો ને વિશ્વમાં ઝીલાતો
કે લાવ્યા સાગર જેવો ગરબો..
કે લાવ્યા સાગર જેવો ગરબો..

– નીનુ મઝુમદાર

જશોદા ! તારા કાનુડાને – નરસિંહ મહેતા

લયસ્તરો પર કવિ મિત્ર વિવેકે કરાવેલો આ ગીતનો આસ્વાદ….(આભાર – લયસ્તરો.કોમ)

જેટલા લાડ કૃષ્ણે એના ભક્તોને અને ભક્તોએ એને લડાવ્યા છે એ અન્ય તમામ ભગવાન માટે ઈર્ષ્યાજનક છે. નરસિંહ મહેતાના આ ખૂબ જાણીતા પદમાં ગોપી અને યશોદાના કલહસ્વરૂપે અનન્ય ક્હાન-પ્રેમ ઉજાગર થયો છે. નટખટ કાનુડો એના તોફાન માટે જાણીતો છે. એ શીંકાં તોડે છે, માખણ ખાય ન ખાય અને વેરી નાંખે છે, દહીં વલોવવાની મટકી પણ ફોડી નાંખે છે અને છતાં છાતી કાઢીને કોઈથીય બીતો ન હોય એમ ફરે છે. ગોપીઓ હવે આ નગરમાં રહેવું અને રોજેરોજ અને કેટલું સહેવું એવો પ્રશ્ન કરે છે ત્યારે માતા યશોદા મારો કાનુડો તો ઘરમાં જ હતો એમ કહીને વળી એનું જ ઉપરાણું લે છે. વાતચીતના કાકુ અને અદભુત લયસૂત્રે બંધાયેલું આ ગીત વાંચવા કરતાં ગણગણવાની જ વધુ મજા આવે છે….

(જાન કીધું = જાણીને કર્યું; મહી મથવાની ગોળી = દહીં વલોવવાની માટલી; મુઝાર = અંદર, માં)

સ્વર – હેમા દેસાઇ
સંગીત – આશિત દેસાઇ

સ્વર – રેખા ત્રિવેદી, કૌમુદી મુનશી
સંગીત – નીનું મઝુમદાર
આલબ્મ – નરસિંહ મીરા – એક ઝાંખી

જશોદા ! તારા કાનુડાને સાદ કરીને વાર રે;
આવડી ધૂમ મચાવે વ્રજમાં કોઇ નહિ પૂછણહાર રે. … જશોદા.

શીકું તોડ્યું, ગોરસ ઢોળ્યું, ઉઘાડીને બ્હાર રે,
માખણ ખાધું, વેરી નાંખ્યું, જાન કીધું આ વાર રે … જશોદા.

ખાંખાંખોળાં કરતાં હીંડે, બીએ નહીં લગાર રે,
મહીં મથવાની ગોળી ફોડી, આ શાં કહીએ લાડ રે …. જશોદા.

વારે વારે કહું છું તમને હવે ન રાખું ભાર રે,
નિત ઊઠીને કેટલું સહીએ, રહેવું નગર મોઝાર રે … જશોદા.

આડી-અવળી વાત તમારી, હું નહિ સાંભળનાર રે;
ડાહ્યો ડમરો લાડકો મારો, કદી ન એમ કરનાર રે … જશોદા.

મારો કાનજી ઘરમાં સૂતો, ક્યારે દીઠો બ્હાર રે,
દહીં દૂધનાં તો માટ ભર્યાં, પણ ચાખે ન લગાર રે … જશોદા.

શોર કરંતી ભલે સહુ આવી, ટોળી વળી દસ-બાર રે,
નરસૈંયાનો સ્વામી સાચો, જૂઠી વ્રજની નાર રે …. જશોદા.

– નરસિંહ મહેતા

મનના મેવાડમાં એક રાણો વસે છે – સુરેશ દલાલ

પહેલા મૂકેલું આ કૃષ્ણ-મીરા ગીત મને ખૂબજ ગમતું આજે હેમા દેસાઇનાં સ્વર માં સાંભળીએ….

MEERA

સ્વર – હેમા દેસાઇ
સંગીત – આશિત દેસાઈ

(આ ઓડ્યો ફાઈલ માટે આભાર – દેવાંગ ખારોડ)

Previously posted on 08 September, 2007

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

સ્વર – અનાર કઠિયારા
સંગીત – આશિત દેસાઈ

મનના મેવાડમાં એક રાણો વસે છે,
એ રાણાને અહીંથી ઉથાપો કોઇ,
મને મીરાંનું પાગલપન આપો કોઇ.

મને મેવાડી મહેલ હવે જોઇતા નથી, હીરા મોતીના હેલ હવે જોઇતા નથી,
મારા જ કરંડિયાને સાપ તો ડસે, એ સાપને તો અહીંથી ઉથાપો કોઇ.
મને મીરાંનું વૃંદાવન આપો કોઇ…..

હરિ-આવનના અવાજને હું સાંભળ્યા કરું, અહીં દિવસ ને રાત દીપ બાળ્યા કરું
નૈનનમેં નન્દલાલ એવા શ્વસે, મને પ્રીતિ પુરાતન આપો કોઇ
મને મીરાંનું વૈરાગન આપો કોઇ…..હવે સાંવરિયો મનભાવન સ્થાપો કોઇ!!

– સુરેશ દલાલ