Category Archives: કાવ્યપ્રકાર

લાલ લાલ ચુંદડી

આણલ અંજારિયાના કંઠમાં ટહુકો ફાઉન્ડેશનના કાર્યક્રમ “સુર શબ્દની પાંખે”માં ગવાયેલું આ લોકગીત સાંભળો.

લાલ લાલ ચુંદડી રંગાવ મારી માડી
સોનાનું કંકણુ ઘડાવ રે,

ઘેરદાર ઘાઘરો મંગાવ મારી માડી
સેંથે સિંદુર ભરાવ રે!
બારણીયે ઊભા મારા સસરાજી
હસી હસી દીકરી વળાવ રે!

જેમ જંગલનાં પંખી રે માડી
વ્હાણું વાતાં ઊડી જાય રે;
તેમ પરાઈ થઈ દીકરી
દેશ પરાયે જાય રે!

નનો વીરો મરો રોકે રે પાલખી
આંસુના ઝરણા વહાવી રે,
બાપુને ધીરજ ધરાવ મરા વીરા
જેણે મને કીધી પરાઈ રે!
-લોકગીત

કોઈ પળ આકાશ સામે – ધ્રુવ ભટ્ટ

ધ્રુવ ગીત ચેનલ ઉપર નવું ગીત માણો!

સ્વરાંકન – જનમેજય વૈદ્ય
કંઠ – પ્રહર વોરા

.

કોઈ પળ આકાશ સામે આંગળી ચીંધી પછી હું તોરથી બોલી શકું લે આજ
હું બોલી લગાવુંની મજા હો

ને રણકતી હો ઘડી પણ એટલી કે તું તરત બોલી પડે ‘ભૈ થોભ હું આખું
ફલક ખોલી બતાવુંની મજા હો

છો ભર્યા દરબાર જેવા જગ વિશેનું આગમન મારું ગમન આ કોઈએ નોંધી
તો ઠીક જાણી બતાવ્યું નહીં

તે છતાં આ ભરસભા સહુ સાંભળે કે હાં, ભલા આ કોઈ તો બોલી રહ્યું છે
એવડું બોલી બતાવુંની મજા હો

હાટમાં ફૂટપાથ પર બેસી સકળ વિશ્વ વસેલા ઝગમગ્યા તારાગણો
સ૨આમ હું જોખી શકું એવી ક્ષણે

સાવ જુદો હોઉં જ્યારે આપથી આ જાતથી આ હાથથી હાથે લખેલા
અક્ષરોની વાતને પોલી ગણાવુંની મજા હો

એમ તો પાગલ અવસ્થા કે ડહાપણ બે વચાળે દર્શનોનો ભેદ થોડો હોય છે
તે સત્ય નરદમ વાત કહીને

સાવ સાદું જળ જરાક જ એક ઘૂંટે પી લઈને જામ ૫૨ પીધા કરેલા જામ
જેવી મસ્તીને ખોળી બતાવુંની મજા હો

ને પછી આકાશ સામે આંગળી ચીંધી અને હું તો૨થી બોલી દઉં લે આજ હું
બોલી લગાવુંની મજા હો

ને રણકાતી હોય ક્ષણ પણ એટલી કે તું તરત બોલી પડે લ્યા થોભ હું આખું
ફલક ખોલી બતાવુંની મજા હો.

-ધ્રુવ ભટ્ટ

સૌજન્ય:નીલા ટેલી ફિલ્મ્સ અને ધ્રુવગીત

અમ કહ્યા જે બોલ – ધ્રુવ ભટ્ટ

ધ્રુવ ગીત ચેનલ ઉપર નવું ગીત માણો!

સ્વરાંકન અને સંગીત – જનમેજય વૈદ્ય
કંઠ – રત્ના વોરા

.

અમે કહ્યા જે બોલ આવડ્યા તમે વદો તે વાણી
તમે પ્રમાણો ભાષા ભૂષણ અમે જીભ પરમાણી

તમે ચમકતા આરસ મહાલ્યા
અમે ધૂળિયા રસ્તે ચાલ્યા,
તમે ભણાવ્યા તોપણ અમને
કોઈ શબદ ક્યાં છે સમજાયા

અમે તો ખળખળ નદી બોલતાં તમે કહો સ૨વાણી
તમે પ્રમાણો ભાષા ભૂષણ અમે જીભ પ૨માણી

તમે વદો નભમાં પર્જન્યો
અમે કહ્યો વરસાદ
રત્નાકરને અમે કહીએ
દરિયો અનરાધાર

તમે કહ્યાં જે જળ ઝળહળતાં અમે સમજતાં પાણી
તમે પ્રમાણો ભાષા ભૂષણ અમે જીભ ૫૨માણી
-ધ્રુવ ભટ્ટ

સૌજન્ય:નીલા ટેલી ફિલ્મ્સ અને ધ્રુવગીત

‘માં’ – અનિલ ચાવડા

અનિલ ચાવડાની સુંદર ગઝલ આજના દિવસ માટે આપ સૌ માટે 🙂
Happy Mother’s Day!!!

દીકરા સાથે રહેવા મા હૃદયમાં હર્ષ રાખે છે.
દીકરો બીમાર મા માટે અલગથી નર્સ રાખે છે.

સ્હેજ અડતાંમાં જ દુઃખો સામટાં થઈ જાય છે ગાયબ,
મા હથેળીમાં સતત જાદૂઈ એવો સ્પર્શ રાખે છે.

આપી દે થોડાં પતિને, આપી દે સંતાનને થોડાં,
મા સ્વયંને જીવવા તો એક પણ ક્યાં વર્ષ રાખે છે.

ઠેસ બાળકને કદી ક્યાંયે ન વાગે એટલા માટે,
મા સદા ચોખ્ખી જ ઘરની ને હૃદયની ફર્શ રાખે છે.

જો પ્રભુ સૌને જનમ આપે છે તો મૃત્યુય આપે છે,
મા તો ઈશ્વરથીય ઊંચો આગવો આદર્શ રાખે છે.

ચોરખિસ્સામાં બધાંયે આંસુઓ સંતાડી રાખે છે,
મા સતત પાંપણની પાછળ એક એવું પર્સ રાખે છે.
-અનિલ ચાવડા

ના મારો શ્યામ પિચકારી – આશિત દેસાઈ

હોળી તો થોડા મહિના પહેલાં ગઈ પણ હોળીનું ગીત માણવા માટે કોઈ પણ સમય ચાલે..ખરુંને?
લો તો આ જુઓ અને સાંભળો એક મજાનું હોળીનું ગીત!

સ્વરાંકન અને નિયોજન : આલાપ દેસાઈ,
સ્વર: હિમાલી વ્યાસ નાયક

ના મારો શ્યામ પિચકારી
મોરી ભીગે ચુનરિયા સારી
મોરી સાસ નનદિયા દેંગી ગારી…

લાજ નાહિં આવે તોહે
છેડો ના શ્યામ મોહે
કોઈ ના રોકે તોહે
મુરલી કે બજૈયા
શ્યામ રંગ સે ભિગોયે
રંગ કે રંગૈયા…

~ શબ્દ સંકલન : આશિત દેસાઈ

हरि तुम हरो जन की भीर – મીરાંબાઈ

Voice: Bharat Ratna – M. S. Subbulakshmi  

हरि तुम हरो जन की भीर

द्रौपदी की लाज राखी,
तुम बढ़ायो चिर

भक्त कारण रूप नरहरि,
धर्यो आप शरीर

हरिणकश्यप मार लीन्हो
धर्यो नहिन धीर

बूढ़ते गजराज राख्यो,
कियो बाहर नीर

दास मीरा लाल गिरधर,
दु:ख जहाँ तहाँ पीर

પરદેશમાં વસ્યો છતાં જીવ્યો વતન સ્મરણ માં – જયેન્દ્ર શેખડીવાળા

ટહુકોના ‘અમર ગુર્જરી’ કાર્યક્રમમાં વિજય ભટ્ટે સુંદર ડાયસ્પોરા ગઝલની રજૂઆત કરી હતી.વિજય ભટ્ટનું જ સ્વરાંકન અને એમના જ સ્વરમાં માણો.

સ્વર અને સ્વરાંકન:વિજય ભટ્ટ

.

પરદેશમાં વસ્યો છતાં જીવ્યો વતન સ્મરણમાં
પડછાયો વસે જેમ કે તેમ ભીનાશ કેરો રણમાં

ભીનાશ જેવું ક્યાં છે આ દેશની હવામાં
આંખો પલળતી મારી જઈ ગામના ઝરણમાં

લોચન બબડતી માં ના વાવે મને વતનમાં
ઉગી હું જઉં છું પરદેશ ભીની ક્ષણમાં

ઘર ગામ કે વતનથી છૂટો નથી પડ્યો હું
જીવું છું હું વિદેશમાં ગુજરાતી વ્યાકરણમાં

આંગણની ધૂળ લાવી કોઈ શુકન કરાવો
રસ્તે હું નીકળ્યો છું પરદેશી આચરણમાં
– જયેન્દ્ર શેખડીવાળા

લોક કહે – ધ્રુવ ભટ્ટ

ધ્રુવ ગીત ચેનલ ઉપર નવું ગીત માણો!

સ્વરાંકન તથા સંગીત – જન્મેજય વૈદ્ય
સ્વર – સુપર્ણા બેનર્જી દાસ

.

લોક કહે ડુંગ૨ ૫૨ ઊગ્યાં છે ઝાડ મારે ઝાડવાંમાં ડુંગ૨ ૨મમાણ છે
આખોયે દેશ સાવ વાદળ થઈ જાય એવા નકરા જાદુનું આ કામ છે

કાળ-જૂના પથ્થરમાં ઊભી તિરાડ સમી આકરી વ્યથામાં સહેજ જોવું
અંદર છે ઝરણાને રણઝણતું રાખવાને આખાયે જંગલનું હોવું

ક્યાંક કંઈક કોળે તો એક વાત જાણીએ કે જંગલ તો ઊગવાનું જ્ઞાન છે
લોક કહે ડુંગ૨ ૫૨ ઊગ્યાં છે ઝાડ મારે ઝાડવાંમાં ડુંગ૨ ૨મમાણ છે

મહુડા કે સાગડામાં આથમતા સૂરજથી જંગલની વારતાઓ થાય નહીં
રંગ રૂપ ગંધ સ્વાદ શબ્દ ઢોલ-થાપ વિના જંગલનાં ગીતો ગવાય નહીં

જંગલ તો હાથ મૂકો છાતીએ’ને સાંભળી લો એવા થડકારાનું નામ છે
લોક કહે ડુંગ૨ ૫૨ ઊગ્યાં છે ઝાડ મારે ઝાડવાંમાં ડુંગ૨ ૨મમાણ છે

આખોયે દેશ સાવ વાદળ થઈ જાય એવા નકરા જાદુનું આ કામ છે
-ધ્રુવ ભટ્ટ

સૌજન્ય:નીલા ટેલી ફિલ્મ્સ અને ધ્રુવગીત

ગુજરાતી મહાજાતિ છે – તુષાર શુક્લ

ગુજરાતદિવસની ઉજવણી આજે પણ કરીએ..
કવિ શ્રી તુષાર શુક્લની બીજી રચના સાથે….

માતા છે ગુજરાતની ધરતી ,
માતૃભાષા ગુજરાતી છે
આ માટીમાં મૂળ અમારાં ,
ગુજરાતી મહાજાતિ છે.

મોરપીચ્છ શી કદી મુલાયમ,
કદી તાતી તલવાર ,
કદી ડણકતા સાવજ જેવી,
કદી મયૂર ટહૂકાર
કદી વહે આરાધ થઇને ,
મીઠી કદી પ્રભાતી એ
માતૃભાષા ગુજરાતી છે.

કદી કસુંબલ રંગપિયાલી,
આંખ મહીં અંજાય
શૂન્ય શિખર પર સહજ સમાધિ,
પરખંદે પરખાય
ધૂળ નથી છે કૂળ અમારું
વતનની છે માટી એ
માતૃભાષા ગુજરાતી છે.

આવે કોઇ તો ” આવો ” કહેવું ,
“આવજો ” જ્યારે થાય વિદાય
નામની પાછળ ” ભાઇ-બહેન” પણ
માન દઇને બોલાવાય
ગાંધી ને સરદારની ભાષા
હૈયે જઇ સમાતી એ
માતૃભાષા ગુજરાતી છે.

આજે રોકડા, ઉધાર કાલે
થોડામાં એ કહે ઘણું
ભૂલચૂક સહુ લેવીદેવી
સૂત્ર અનોખું જીવન તણું
આપણે એને સાચવશું ,
જેમ આપણને સાચવતી એ
વરખ વિનાના હરખ જેવી
માતૃભાષા ગુજરાતી છે.
– તુષાર શુક્લ

મારી નાડ તમારે હાથે હરિ સંભાળજો રે – કેશવ

પ્રભુ, મારી માતૃભૂમિને ઉગારી લો.   પ્રભુ, મારા દેશની રક્ષા કરો.   

આ તે કેવી યાતના, આ તે કેવા હાલ !
જેવી આજે જોઈ છે, ના દેખાડે કાલ.

‘નિનાદ’ એક જ પ્રાર્થના- સૌનું સારું થાય,
હું સંધાતો હોઉં તો પહેલા તું સંધાય!

– નિનાદ અધ્યારુ
(https://layastaro.com/?p=18545)

સ્વર : ચિત્રા અને દીક્ષિત શરદ
સંગીત : દિપેશ દેસાઇ

.

મારી નાડ તમારે હાથે હરિ સંભાળજો રે
મુજને પોતાનો જાણીને પ્રભુપદ પાળજો રે…

પથ્યાપથ્ય નથી સમજાતું, દુઃખ સદૈવ રહે ઉભરાતું
મને હશે શું થાતું નાથ નિહાળજો રે…

અનાદિ આપ જ વૈદ છો સાચા, કોઇ ઉપાય વિશે નહિ કાચા
દિવસ રહ્યા છે ટાંચા વેળા વાળજો રે…

વિશ્વેશ્વર શું હજી વિચારો, બાજી હાથ છતાં કાં હારો
મહા મુંઝારો મારો નટવર ટાળજો રે…

કેશવ હરિ મારૂં શું થાશે, ઘાણ વળ્યો શું ગઢ ઘેરાશે?
લાજ તમારી જાશે ભૂધર ભાળજો રે…

– કવિ કેશવ

Published on September 14, 2008

અમેરિકાના ‘હ્યુસ્ટન – ડલાસ’ જેવા શહેરો અને આમ તો આખા ટેક્સાસ સ્ટેટમાં જ્યારે ‘Ike’ નામનું ભયંકર વાવાઝોડું આવ્યું છે – તો આ ભજન દ્વારા સ્હેજે ભગવાનને કહેવાનું મન થાય કે – ‘હરિ… સંભાળજો રે..!’

આ ભજન મારા પપ્પાના ગમતા ભજનોમાંનું એક. અતુલની સુવિધા કોલોનીના ઘરમાં જ્યારે જ્યારે સાંજે (‘નાદબ્રહ્મ’ લઇને) ભજન ગાવા બેસતા ત્યારે આ ભજન અચુક ગવાતું. અને એનો રાગ પણ અહીં જે ભજન પ્રસ્તુત છે, એને ખૂબ જ મળતો આવતો…