मधुशाला – 3
प्रियतम, तू मेरी हाला है, मैं तेरा प्यासा प्याला,
अपने को को मुझमें भरकर तू बनता है पीनेवाला;
मैं तुझको छक छलका करता, मस्त मुझे पी तू होता;
एक दूसरे को हम दोनों आज परस्पर मधुशाला।
डॉ. हरिवंशराय बच्चन
મધુશાલા – 3
હું તારો તરસ્યો પ્યાલો ને પ્રીતમ તું મારી મદિરા,
તને ભરી દે તું મારામાં, થઈ જઈએ પીવાવાળા;
તુજને હું છલકાવી દેતો, મસ્ત મને પી તું થાતી
એકબીજા માટે હું ને તું આજ પરસ્પર મધુશાલા.
– ડૉ. જગદીશ ત્રિવેદી
ગાઢ અંધારમાં કોણ ઊભું હશે ?
એ નિરાકા૨માં કોણ ઊભું હશે !
તું જ દર્પણ અને તું જ ચહેરો અહીં
આર ને પારમાં કોણ ઊભું હશે ?
બાળપણનાં એ સ્વપ્નો ભુલાતાં નથી
સાવ સૂનકારમાં કોણ ઊભું હશે ?
બૂમ પાડ્યા કરે છે નિરંતર મને
મનના ભણકા૨માં કોણ ઊભું હશે ?
નાવ જાણે કે મળવા અધીરી થઈ
દૂર મઝધારમાં કોણ ઊભું હશે ?
આજ તો એમ લાગ્યું કે ‘આવો’ કહ્યું
બંધ એ દ્વારમાં કોણ ઉભું હશે?
– યામિની વ્યાસ
દૂર લગ દેખાય ખાલી સાવ રણ, પાણી નથી;
છેક છાતીમાં ફરે તરસ્યાં હરણ, પાણી નથી.
લાગણીનો કાગડો નાખે હવે ક્યાં કાંકરા?
એમની ભીતર ઘડામાં સ્હેજ પણ પાણી નથી.
અન્યને ભીનાં કરી જગ છોડવું અઘરું પડે,
જિંદગી પાણી નથી કે આ મરણ પાણી નથી.
શક્ય છે કે દૃશ્ય વર્ષાનું રચાયું હોય, પણ;
આંખમાંથી જે ઝરે છે એ ઝરણ પાણી નથી.
સ્હેજ પાની ચૂમતાં છીપે તરસ, પણ તે છતાં;
ફક્ત તો પડશે જ, કારણ કે ચરણ પાણી નથી.
– અનિલ ચાવડા
ફૂલોની સાથે પત્રની સોગાત હોય તો !
એ કોઈના પ્રણયની કબૂલાત હોય તો !
કેમે કરીને આપવો ઉત્તર નકારમાં,
ફૂલો મઢેલી એની રજૂઆત હોય તો ?
કેમે નકારવી રહી રેશમ શી માંગણી ?
મીઠી મધુરી એની શરૂઆત હોય તો !
તીરછી નજરનાં તીર ને મારકણી એ અદા,
એકધારી પ્રિયતમની વસુલાત હોય તો !
પ્રત્યેક માંગ એની નકારી શકાય ના,
નયનોની ભીની ભીની વકીલાત હોય તો !
‘ગુલ’ : મારા મનની વાત કરું, એને સ્વપ્નમાં,
સ્વપ્નો મહીં સદેહે એ સાક્ષાત્ હોય તો.
– ‘ગુલ’ અંકલેશ્વરી
ખુલ્લી પાંપણ પાછળ સંતાયેલી બસ અટકળ મળે;
કોશેટામાં બંધ ભલે પણ રેશમ, રેશમપળ મળે.
પરપોટાની અંદર જ છુપાયેલું લ્યો, એ નીકળે,
શોધો ક્યાં ક્યાં ને અંતે ક્યાંથી જો ગંગાજળ મળે,
અંધારામાં એક કિરણભર અજવાળું બસ, જોઈએ,
ત્યાં તો નભ છલકાવી દેતો પ્રકાશ જ ઝળહળ મળે.
સહુ પ્રશ્નોના ઉત્તર સાથે જ મળે ક્યાંથી જિંદગી?
કદીક પ્રશ્નો કદીક ઉત્તર અમથા સાવ સરળ મળે.
આથી જ અકારણની એની નફરત કરી મેં સદા સહન,
‘‘ભગ્ન’’ ખબર છે કોને, ભલાઈનું શું ને ક્યાં ફળ મળે.
જયશ્રી વિનુ મર્ચન્ટ
કવિશ્રી વિનોદ જોશીના ૨૦૨૩માં પ્રકાશિત કાવ્યસંગ્રહ – ‘ખુલ્લી પાંખે પિંજરમાં’ માં સમાવિષ્ટ એમના નવા કાવ્યો આપ સૌની સમક્ષ રજૂ કરતાં ખૂબ આનંદ થાય છે.
સ્વયં કવિશ્રીના અવાજમાં આ ગીતનું પઠન પણ એટલું જ સુંદર!
પરપોટો ઊંચકીને કેડ વળી ગઈ,
હવે દરિયો લાવું તો કેમ લાવું ?
વાદળ ઓઢીને સ્હેજ સૂતી, ત્યાં
ધોધમાર વરસાદે લઇ લીધો ભરડો,
વીજળી ઝબાક પડી પંડમાં
તો પડી ગયો સપનાને મીઠ્ઠો ઉઝ૨ડો;
વહેમીલા વાયરાને વાત મળી ગઈ,
હવે અમથી આવું તો કેમ આવું ?
નખની નમણાશ મારી એવી કે
પાણીમાં પૂતળિયું કોતરાઈ જાતી,
પાંપણ ફરકે ને હવા બેઠી થઇ જાય
પછી એનાંથી હું જ ઓલવાતી;
ઝાકળ ઉલેચવામાં સાંજ ઢળી ગઈ,
હવે સૂરજ વાવું તો કેમ વાવું ?
વિનોદ જોષી
ત્રીજી વેળા એનો માળો પડી ગયો
ચોથી વેળા એણે પાછુ પહેલું તરણું મુક્યુ
કોઈ ચિચિયારીઓ નહી
ન કાગારોળ કે
કલબલાટ નહી
પાંખોમાં હતી એટલી તાકાતથી
બંજર જગ્યાએથી પણ એણે શોધી કાઢ્યાં
કદાચ આ વખતે
એના ઇંડામાંથી
મારી શ્રદ્ધાનો જન્મ થવાનો…
– મુકેશ જોષી
मधुशाला – 2
प्यास तुझे तो, विश्व तपाकर पूर्ण निकालूँगा हाला,
एक पाँव से साक़ी बनकर साक़ी बनकर नाचूँगा लेकर प्याला;
जीवन की मधुता तो तेरे ऊपर कबका वार चुका
आज निछावर कर दूँगा मैं तुझ पर जग की मधुशाला।
– डॉ. हरिवंशराय बच्चन
તરસ તને તો જગત તપાવી અઢળક હું ગાળીશ મદિરા,
થઈ સાકી બસ એક ચરણ ૫૨ નાચીશ હું લઈને પ્યાલા;
જીવનની મધુરપ તારા ૫૨ યુગયુગથી કુરબાન કરી
આજ કરી દઉં હું ન્યોછાવ૨ તુજ ૫૨ જગની મધુશાલા.
– ડૉ. જગદીશ ત્રિવેદી (ગુજરાતી ભાવાનુવાદ/અનુસર્જન)
કોઇ પૂછે તો નામ કોઇ દઇ ના શકાય
એવો મનહર છે આપણો સંબંધ
કેવો મનભર છે આપણો સંબંધ
કોઇ ટહુકાની જેમ અરે વેરાતું જાય
કોઇ તડકાનું તરણું થઇ અજવાળે ન્હાય
જેમ ઝાકળના ભેજથી ન પામી શકાય
એવી ઝરમર તે આપણો સંબંધ ….
કોઇ ભીતર ને બ્હાર અરે હેાય આરપાર
કોઇ રણઝણતો સૂર ભરી છેડે સિતાર
જેમ આગલાને પાછલા આ જન્મોની
સઘળી યે સરભર તે આપણો સંબંધ ….
નંદિતા ઠાકોર
જેમ ડાળી પર ફૂલોનો મ્હેકતો પરિચય ઊગે,
કોઈ બાળકના નયનમાં એ રીતે વિસ્મય ઊગે.
હું સરોવરનો મગર છું કે મને તું છેતરે?
એમ કંઈ થોડાં જ વૃક્ષોની ઉપર હૃદય ઊગે?
છે બધા માણસ સમયની ભૂમિમાં રોપેલ બી,
કાળ વીતે એમ ચ્હેરા પર બધાના વય ઊગે.
ધર્મ માટે આ જમીનો કેટલી ફળદ્રુપ છે,
ક્યાંક કંકુ પણ ખરે તો તર્ત દેવાલય ઊગે.
‘મિત્ર! તેં શ્રદ્ધાઓ જે વાવી’તી એનું શું થયું?’
પૂછવા પાછળ અમારો એ જ છે આશય; ઊગે.
– અનિલ ચાવડા
