Category Archives: બાળગીત

નાની મારી આંખ એ જોતી કાંક કાંક…

નાનપણમાં કદાચ આપણામાંથી મોટાભાગના લોકોએ ખૂબ જ લલકાર્યું હશે એવું આ મઝાનું ગીત.. આજની જેક એન્ડ જીલને ઓળખતી પેઢી – આપણને મળેલા આ ખજાનાથી દૂર ન થઇ જાય એ જવાબદારી પણ હવે આપણા પર જ ને.. !

કવિ – ?
સ્વરકાર – ?
સ્વર – મેઘધનુષ આલ્બમના બાળ કલાકારો
આલ્બમ – મેઘધનુષ

(નાનું મોઢું મારું એ બોલે સારું સારું… – ક્રિશ મહેતા)

નાની મારી આંખ એ જોતી કાંક કાંક
એ તો કેવી અજબ જેવી વાત છે…

નાક મારું નાનું એ સૂંઘે ફૂલ મજાનું
એ તો કેવી અજબ જેવી વાત છે…

નાના મારા કાન એ સાંભળે દઈને ધ્યાન
એ તો કેવી અજબ જેવી વાત છે…

નાનું મોઢું મારું એ બોલે સારું સારું
એ તો કેવી અજબ જેવી વાત છે…

આંગળી મારી લપટી એથી વગાડું ચપટી
એ તો કેવી અજબ જેવી વાત છે…

નાના મારા હાથ એ તાળી પાડે સાથ
એ તો કેવી અજબ જેવી વાત છે…

પગ મારા નાના એ ચાલે છાનામાના
એ તો કેવી અજબ જેવી વાત છે…

એ તો કેવી અજબ જેવી વાત છે…
એ તો કેવી અજબ જેવી વાત છે…

Say Sorry, My Son! Say Sorry… – રઈશ મનીઆર

આ ગીતની શરૂઆત (અને અંત પણ) ભલે Say Sorry, My Son! થી થતા હોય, પણ ગીતનો હજુ પહેલો જ ફકરો વાંચી/સાંભળીને I am sorry, My Son! તમારા હ્રદયમાંથી ન નીકળે તો જ નવાઇ..! ભલે તમારુ બાળક આ સ્થિતિમાંથી પસાર થયું હોય કે નહીં, પણ દેશના ખૂણે ખૂણે બનતી આ રોજની ઘટના એક કવિના શબ્દોમાં સાંભળી ક્યાંક કશેથી દાઝી ચોક્કસ જવાશે..! તો વળી ક્યાંક મમ્મીઓ પર હસવું પણ આવી જશે…

સ્વર – સ્વરાંકન : શ્યામલ-સૌમિલ મુન્શી

(Picture : Ranmal Sindhav)

Say Sorry, My Son! Say Sorry…
Say Sorry, My Son! Say Sorry…
છ છ કલાક સ્કૂલ, ત્રણ ત્રણ કલાક ટ્યુશન,
ને તોયે આ નોટ તારી કોરી…
Say Sorry, My Son! Say Sorry…

ઘસી-ઘસી પીવડાવી અઢળક બદામ,
અને માથે તે ચોપડ્યું ઘી..
યાદદાસ્ત માટે શંખપુષ્પીની
કાંઇ બાટલીઓ પેટમાં ભરી.

કેમે કરી યાદ ના રહેતું તને લેસન,
યાદ રાખે તું સીરીયલની સ્ટોરી…
Say Sorry, My Son! Say Sorry…

પંખીઓ બચ્ચાને ઊડતા શીખવે,
માણસ બચ્ચાને આપે પિંજરું,
મમ્મી તો મોરની પ્રેક્ટીસ કરાવે,
થાય બાળકને ટહુકા ચીતરું.

મમ્મી ક્યાં જાણે કે કોઈ નોટબુકમાં
બાળક લાવ્યું છે આભ આખું દોરી…
Say Sorry, My Son! Say Sorry…

તારે હો ઊંઘવું ને ત્યારે જગાડું
ને જાગવું હો ત્યારે સુવડાવું,
પરીઓના દેશમાંથી ઊડતો ઝાલીને
તને રીક્ષામાં ખીચોખીચ ઢાસું.

ભણતરનો ભાર એવો દફતરનો ભાર,
જાણે ઊંચકે મજૂર કોઈ બોરી…
Say Sorry, My Son! Say Sorry…

– રઇશ મનીઆર

ચાલો આંગણામાં ઝાડ કોઇ વાવીએ – જિગર જોષી ‘પ્રેમ’

(કો’ક કૂહુક કૂહુક કો’ક ચીં ચીં ચીં… અને આનું? … Blue Jay ~ Cyanocitta cristata
@ Michigan, Detroit, USA @ 11-11-2009. Photo by: Vivek Tailor)

******

વાદળની આંગળીને પકડીને આજ ફરી વરસાદને પાછો લૈ આવીએ
ચાલો આંગણામાં ઝાડ કોઇ વાવીએ

આંગણામાં ઝાડ એક વાવશું તો રોજ રોજ ટહુકાઓ કેટલાયે આવશે
કો’ક કૂહુક કૂહુક કો’ક ચીં ચીં ચીં બોલીને આંગણાને કલરવતું રાખશે
ફૂલોથી રોજ બધા આંગણું મહેકાવતા, અમે પંખીથી આંગણું મહેકાવીએ
ચાલો આંગણામાં ઝાડ કોઇ વાવીએ

સાંભળ્યું છે હમણા તો વરસાદ ગયો છે ક્યાંક દૂર દૂર પરિઓના દેશમાં
એની સાથે જ પેલું મેઘધનુષ ગાયબ છે સાત સાત રંગોના ડ્રેસમાં
શું કામે ભાઇ હવે મોડુ કરવું હેં ? ચાલો બેઉને જલદી લૈ આવીએ
ચાલો આંગણામાં ઝાડ કોઇ વાવીએ

–  જિગર જોષી ‘પ્રેમ’

પતંગિયું – કૃષ્ણ દવે

કવિ શ્રી કૃષ્ણ દવે ને આજે એમના જન્મદિવસની ખૂબ ખૂબ શુભેચ્છાઓ સાથે માણીએ એમનું આ મઝાનું બાળગીત..!

***********

પતંગિયું કહે મમ્મી,મમ્મી, ઝટ પાંખો પ્હેરાવ,
ઊઘડી ગઈ છે સ્કૂલ અમારી, ઝટ હું ભણવા જાઉં.

બીજાં કરતાં જરાક જુદી છે આ મારી સ્કૂલ,
જેના પર બેસી ભણીએ તે બૅંચ નથી છે ફૂલ;
લીલી છમ્મ પાંદડીઓ કહે છે જલ્દી જલ્દી આવ. -પતંગિયું.

પહેલાં પિરિયડમાં તો અમને મસ્તી ખૂબ પડે છે,
ઝાકળનાં ટીપાંઓ જ્યારે દડ દડ દડ દદડે છે;
કિરણો સાથે રમીએ છીએ પકડાપકડી દાવ. – પતંગિયું.

લેસનમાં તો સુગંધ આપે અથવા આપે રંગ,
બધાં જ દફતર ખૂલે ત્યાં તો નીકળે એક ઉમંગ;
મધમાખી મૅડમ કહે ચાલો મીઠું મીઠું ગાવ. – પતંગિયું.

– કૃષ્ણ દવે

(આભાર – વેબમહેફિલ)

અમે ફેર ફુદરડી ફરતા તાં….

સ્વર – અંજના દવે
સંગીત – ઉદયન ભટ્ટ
આલ્બમ – આંગણામાં નાચે મોર (ગમતાં બાળગીતો)

.

અમે ફેર ફુદરડી ફરતાં તાં
અમે ફેર ફુદરડી ફરતાં તાં
ફેર ફુદરડી ફરતાં ફરતાં
પડી જવાની કેવી મજા
ભાઈ પડી જવાની કેવી મજા

અમે સાતતાળી રમતાં તાં
અમે દોડમ દોડી કરતાં તાં
દોડમ દોડી કરતાં કરતાં
બેસી જવાની કેવી મજા
ભાઈ બેસી જવાની કેવી મજા

અમે આમલી પીપળી રમતાં તાં
અમે ઝાડે ઝાડે ચડતાં તાં
ઝાડે ઝાડે ચડતાં ચડતાં
લપસી જવાની કેવી મજા
ભાઈ લપસી જવાની કેવી મજા

અમે સંતાકુકડી રમતાં તાં
અમે ખોળમ ખોળાં કરતાં તાં
ખોળમ ખોળાં કરતાં કરતાં
પકડાઈ જવાની કેવી મજા
ભાઈ પકડાઈ જવાની કેવી મજા

અમે ઉંદર બિલ્લી રમતાં તાં
અમે ચું ચું મ્યાઉં મ્યાઉં કરતાં તાં
ચું ચું મ્યાઉં મ્યાઉં કરતાં કરતાં
નાસી જવાની કેવી મજા
ભાઈ નાસી જવાની કેવી મજા

અમે તો ગીત ગુલાબી ગાશું! – સુરેશ દલાલ

(મારા ભત્રીજાઓ.. ….આલાપ અને ઈશાન)

* * * * *

નાનાં અમથાં આજ ભલે ને, કાલે મોટા થાશું;
અમે તો ગીત ગુલાબી, ગાશું !

કળી-કળીનાં ફૂલ થાય ને બુંદ-બુંદનો દરિયો !
નાની અમથી વીજ ચમકતી આભે થઈ ચાંદલિયો;
મસ્ત થઈને અજાણ પંથે અમે એકલાં જાશું :
અમે તો ગીત ગુલાબી ગાશું !

નાનકડી કેડીનો થાતો મારગ કેવો મોટો;
એવા મોટા થઈશું કે નહિ જડે અમારો જોટો !
હશે હોઠ પર સ્મિત : આંખમાં કદી હોય નહિ આંસુ,
અમે તો ગીત ગુલાબી ગાશું !

– સુરેશ દલાલ

શીંગોડા શીંગોડા….

આવો અમારા ભત્રીજા ઈશાનની બીજી વરસગાંઠ ઊજવતા આજે સાંભળીએ એક બાળગીત શીંગોડા શીંગોડા….

સ્વર – અંજના દવે
સંગીત – ઉદયન ભટ્ટ
બાળગીત આલ્બમ – આંગણામાં નાચે મોર

.

શીંગોડા શીંગોડા
અમને આપો થોડા
એક પછી એક આવો
નહિતર પડી જશો મોડા
મોડા મોડા મોડા

એક શીંગોડું એવું મારું
આખો દિવસ રડતું
કજિયા કરતું એં એં કરતું
કહો એ તમને ગમતું ?
ના ના ના !

શીંગોડા શીંગોડા….

એક શીંગોડું એવું મારું
આખો દિવસ લડતું
બટકાં ભરતું ચિંટીયા ભરતું
કહો એ તમને ગમતું ?
ના ભાઈ ના !

શીંગોડા શીંગોડા…

એક શીંગોડું એવું મારું
આખો દિવસ હસતું
ભલે ને દુખ હોય કે
કહો એ તમને ગમતું ?
હા ભાઈ હા ! હા હા હા !

શીંગોડા શીંગોડા….

(શબ્દો માટે આભાર – માવજીભાઈ.કોમ)

અમે હોળીનો ગુલાલ છીએ ઘેરૈયા – સુરેશ દલાલ

દેશમાં તો ગઇકાલે ધૂળેટી ગઇ.. પણ અમેરિકા અને બીજી ગઇ જગ્યાએ ઘણા વખત સુધી હોળીના રંગો ઊડશે.. (અહીં બધું સગવડ પ્રમાણે.. હોળી હોય કે દિવાળી – Weekend વગર એ ના આવે.. 🙂 )

તો આજે ફરી એક હોળીના ઘેરૈયોઓનું મજેદાર બાળગીત.. સાથે સાથે તમને પણ ગાવાનું મન થઇ જાય એવું..!

સ્વર : ભદ્રાયુ ધોળકિયા, કસ્તુરી ધોળકિયા
કોરસ : માધવ ધોળકિયા, રોહન ત્રિવેદી, હરીતા દવે
સંગીત : ભદ્રાયુ ધોળકિયા – ડો. ભરત પટેલ
કવિ : સુરેશ દલાલ

.

અમે હોળીનો ગુલાલ છીએ ઘેરૈયા
અમે ફાગણનો ફાલ છીએ ઘેરૈયા

અમે તલવાર ને ઢાલ છીએ ઘેરૈયા
અમે આજ અને કાલ છીએ ઘેરૈયા
ઘેરૈયા ઘેરૈયા ઘેરૈયા…
અમે હોળીનો ગુલાલ છીએ ઘેરૈયા…

અમે સંમદર ને પાળ છીએ ઘેરૈયા
અમે સોનેરી વાળ છીએ ઘેરૈયા
ઘેરૈયા ઘેરૈયા ઘેરૈયા…
અમે હોળીનો ગુલાલ છીએ ઘેરૈયા…

અમે રેશમી રૂમાલ છીએ ઘેરૈયા
અમે ધાંધલ ધમાલ છીએ ઘેરૈયા
ઘેરૈયા ઘેરૈયા ઘેરૈયા…
અમે હોળીનો ગુલાલ છીએ ઘેરૈયા…

અમે ખૂલ્લો સવાલ છીએ ઘેરૈયા
અમે જાદુ કમાલ છીએ ઘેરૈયા
ઘેરૈયા ઘેરૈયા ઘેરૈયા…
અમે હોળીનો ગુલાલ છીએ ઘેરૈયા…

– સુરેશ દલાલ

ચકીબેન ! ચકીબેન !….

સ્વર – અંજના દવે
સંગીત – ઉદયન ભટ્ટ

ચકીબેન ! ચકીબેન !
મારી સાથે રમવા
આવશો કે નહીં ?

બેસવાને પાટલો ને
સૂવાને ખાટલો
ઓઢવાને પીંછા આપીશ તને
હું આપીશ તને…

પહેરવાને સાડી મોરપીછાં વાળી
ઘમ્મરિયો ઘાઘર આપીશ તને
હું આપીશ તને…

બા નહીં વઢશે
બાપુ નહીં લડશે
રમવાને ઢીંગલો આપીશ તને
હું આપીશ તને…

સિંહની પરોણાગત – રમણલાલ સોની

 

ગુજરાતી પાઠ્યપુસ્તકમાં ભણેલા આ વાર્તા-ગીત… આ બાળગીતના કવિ – શ્રી રમણલાલ સોનીનો આજે જન્મદિવસ.. (25 – જાન્યુઆરી , 1908). આ ગીત અમે નિશાળમાં ગાતા એવું યાદ છે.. (એટલે કે શિક્ષક ગવડાવતા..). પણ ઘણા વર્ષોથી એની કોઇ ઓડિયો મારા ધ્યાનમાં નથી આવી. તમને ખ્યાલ હોય તો મદદ કરશો? ટહુકાના બાળમિત્રો – અને આપણા બધાની અંદરના બાળકને આ ગીત વાંચવા સાથે સાંભળવા પણ મળે તો વધુ મઝા આવશે એવું નથી લાગતું? (રીંછ અને સિંહનો એકસાથે કોઇ સારો ફોટો તમારા કેમેરામાં કેદ થયો હોય, તો એ પણ અમારી સાથે વહેંચશો તો ગમશે…! 🙂 )

અને મારી ફોટાની ફરમાઇશ પૂરી કરી ભૂમિએ.. (ત્રણ ફોટા ભેગા કરીને…) આભાર ભૂમિ..! ખરેખર મઝાનો ફોટો બન્યો છે. સિંહ અચાનક સામે આવતા રિંછ જાણે બે પગે ઉભુ થઇને સલામ કરતુ હોય એવું લાગે..!! 🙂

(photo mixing by Bhumi… Click here for original pictures – 1, 2, 3)

રીંછ એકલું ફરવા ચાલ્યું, હાથમાં લીધી સોટી;
સામે રાણા સિંહ મળ્યા રે, આફત આવી મોટી.

ઝૂકી ઝૂકી ભરી સલામો, બોલ્યું મીઠાં વેણ :
‘મારે ઘેર પધારો, રાણા ! રાખો મારું કહેણ.

હાડચામડાં બહુ બહુ ચૂંથ્યાં, ચાખોજી મધ મીઠું;
નોતરું દેવા ખોળું તમને, આજે મુખડું દીઠું !’

રીંછ જાય છે આગળ, એના પગ ધબધબ,
સિંહ જાય છે પાછળ, એની જીભ લબલબ.

‘ઘર આ મારું, જમો સુખેથી, મઘથી લૂમેલૂમ’
ખાવા જાતાં રાણાજીએ પાડી બૂમેબૂમ !

મધપૂડાનું વન હતું એ, નહીં માખોનો પાર;
બટકું પૂડો ખાવા જાતાં વળગી લારોલાર !

આંખે, મોઢે, જીભે, હોઠે ડંખ ઘણેરા લાગ્યા;
‘ખાધો બાપ રે !’ કરતાં ત્યાંથી વનરાજા તો ભાગ્યા.

રીંછ એકલું ફરવા ચાલ્યું, હાથમાં લીધી સોટી;
સામે રાણા સિંહ મળ્યા’તા, આફત ટાળી મોટી !