થોડા દિવસો પહેલા ‘ना तो कारवाँ की तलाश है… …’ કવ્વાલી મૂકેલી ત્યારે નુસરત ફતેહઅલી ખાનને યાદ કર્યા હતા ને, તો આજે એમની એક ઘણી જ સરસ કવ્વાલી મૂકું છું. 20 મિનિટ સુધી ચાલતી આ કવ્વાલી મને સૌથી વધુ ગમતી કવ્વાલીઓમાં આવે. સાંસોકી માલા પે સિમરું મૈં પી કા નામ… આ જ શબ્દો અને ધૂન પરથી એક ફિલ્મનું ગીત પણ છે, પણ મારા સદનસીબે મેં પહેલા આ કવ્વાલી સાંભળી હતી, અને પછી ઘણા વખત પછી ફિલ્મનું ગીત. એટલે ગીતની અસલ મઝા હજુ પણ માણી શકું છું (ફ્લેશબેકમાં ફિલ્મનું ગીત યાદ કર્યા વગર).
આમ તો આખી કવ્વાલી જ ગમે છે, પણ એમાંથી વધુ ગમતી પંક્તિઓ…
सजनी पाती तब लिखुं जो प्रितम हो परदेस,
तनमें मनमें पिया बसे भेजुँ किसे संदेस
प्रेमके रंगमें ऐसी डुबी, बन गया एक ही रुप
प्रेमकी माला जपते जपते आप बनी मैं श्याम
saaNsoN kii maalaa pe simruuN maiN pii ka naam
apne mann kii maiN jaanuuN aur pii ke mann kii Ram
With every breath I take, I chant the name of my beloved
I know of my heart, and God knows of the heart of my beloved
yahii merii bandagii hai, yahii merii puujaa
This is my salutation [and] this is my prayer.
ek thaa saajan mandir meN aur ek thaa pritam masjid meN
par maiN prem ke rang meN aisii Duubii ban gayaa ek hii ruup
One lover was in the temple and another in the mosque
but to me, immersed in the joy of love, both seemed same
prem kii maalaa japte japte aap banii maiN Shyam
Chanting on rosary, the name of Shyam [Lord Krishna], I become him.
Note: A Hindu God sung and revered by the patrons of love.
ham aur nahiiN kuchu kaam ke
matvaare pii ke naam ke, har dam
I am worthless except that
I surrender to the name of my beloved, all the time.
priitam kaa kuch dosh nahiiN hai vo to hai nirdosh
apne aap se baateN kar ke ho gayii maiN badnaam
My beloved is not to be blamed, it is no fault of his
I became infamous only because of talking to myself.
સંગીતના અલગ અલગ પ્રકારોમાં મને ગમતો એક પ્રકાર એટલે કવ્વાલી પણ ખરો. પછી એમાં નુસરત ફતેહઅલી ખાન, રાજન-સાજન મિશ્રા, સાબરી ભાઇઓ.. એ બધાની કવ્વાલી પણ આવી જાય, અને નિગાહેં મિલાને કો જી ચાહતા હૈ, શરમાકે યે ક્યું સબ પરદાનશીં, તેરી મહેફિલમેં કિસ્મત આઝમાકર.. જેવી ફિલ્મી કવ્વાલીઓ પણ ગમે. નવી ફિલ્મોમાં આમ તો કવ્વાલીઓ એટલી નથી હોતી, પણ ‘જા વે સજના, દેર ના હો જાયે, મુઝે ઇશ્ક હો ગયા.. વગેરે ઘણી સારી કવ્વાલીઓ છે ખરી.
અને આજે અહીં જે મુકી છે, એ મને સૌથી વઘુ ગમતી કવ્વાલીઓમાં આવે. આખો દિવસ આ ને આ જ સાંભળુ તો યે જરા કંટાળો ના આવે. ઘણા વખતથી ખોજ પછી મને એની mp3 ફાઇલ મળી હતી. મને તો હજુ પણ જેટલી વાર સાંભળું એટલી વાર આ કવ્વાલી મઝાની લાગે છે. અને આ કવ્વાલીમાં મને સૌથી ગમતા શબ્દો જો વિચારું તો:
तेरा इश्क है मेरी आरज़ु, तेरा इश्क है मेरी आबरु..
तेरा इश्क मैं कैसे छोड दुं, मेरी उम्रभरकी तलाश है..
Hindi Song Title: Na To Caarvaan Ki Talaash Hai
Hindi Movie/Album Name: BARSAAT KI RAAT
Singer(s): MOHD. RAFI, MANNA DEY, ASHA BHOSLE & SUDHA MALHOTRA
Hindi Lyrics:
Na To Caarvaan Ki Talaash Hai, Na To Humsafar Ki Talaash Hai
Mere Shauq-E-Khaana Kharaab Ko, Teri Rehguzar Ki Talaash Hai Continue reading →
‘કિનારા’ ની કેસેટ પહેલી વાર સાંભળી, ત્યારે જ આ ગીત સૌથી પહેલી વાર સાંભળ્યું. અને ત્યારે તો વગર દિવાળીએ બોનસ મળ્યાની લાગણી થયેલી. કારણકે ‘આંઘી’ અને ‘કિનારા’ની એ કેસેટ લીઘી હતી ‘તેરે બીના ઝિંદેગીસે…, તુમ આ ગયે હો…, નામ ગુમ જાયેગા…, ઇસ મોડસે જાતે હૈ.. વગેરે ગીતો સાંભળવા માટે.
ભુપિન્દર અને હેમા માલિનીના અવાજમાં આ ખરેખર ગીત છે કે વાતચીત, એવો સવાલ થાય.. અને ખરેખર થોડી વાર માં સાંભળવા પણ મળે.. ‘ચિઠ્ઠી હૈ યા કવિતા ? ‘
આમ તો આમાં કઇ ઘણી લાગણીસભર વાતો નથી, જે સામાન્ય રીતે આવા ઘીમા ગીતોમાં હોય છે. પરંતુ આ ગીતની છેલ્લી કડી, ‘જબ તુમ્હારા યે ખ્બાવ દેખા થા…’ એક સાથે ઘણું બધું કહી જાય છે.
(ek hi khwab kai baar dekha hai maine
tune saari main uras lee hai chabiyan ghar ki) – 2
aur chali aayi hai
bus yoon hi mera haath pakad kar
ek hi khwab kai baar dekha hai maine… Continue reading →
અમેરિકા આવતા દરેક વ્યક્તિની જેમ હું પણ ઘણાં સપનાઓ લઇને અહીં આવી’તી. (જે ઇશ્વરકૃપાથી હજુ પણ ટકી રહ્યા છે). સેન ફ્રાન્સિસ્કોમાં રહેવાની ખરેખર મઝા આવી. શરુઆતમાં જ્યારે ટ્વિન પીક્સ પર આવેલા ઘર દૂર દૂરથી પણ દેખાતા, ત્યારે હંમેશા ‘દો દિવાને..’ ગીતના આ શબ્દો યાદ આવતા.
( ટ્વિન પીક્સ એટલે એસ.એફ. નો એ ટેકરો, જેના પરથી આખું શહેર દેખાય. સેન ફ્રાન્સિસ્કોમાં આમ પણ મોંઘવારી ઘણી, અને ટ્વિન પીક્સ પર ઘર એટલે સેન ફ્રાન્સિસ્કોના સૌથી મોંઘા ઘર. )
ભણવાનું પુરું થયું, અને હવે નોકરી માટે એસ.એફ. છોડીને જવું પડે છે. નવું શહેર, નવી નોકરી, થોડો ડર.. અને એ જ સપનાંઓ…
ઘણાં દિવસથી એ નવા શહેરમાં ઘર શોધું છું.. તો વારંવાર આ ગીત યાદ આવે છે.
Ek Akele is Shaher me,
Raat me aur dopaahar me,
Aaboodana dhundhta hai, ashiyaana dhundhta hai.
Din khaali khaali baartan hai,
Aur raat hai jaise aandha kuva
Een sukhi andheri aakhon me,
Aansoo ki jagaha aata hai dhuva
Jeene ki wajah to koi nahin,
Marne ka bahana dhundhta hai, dhundhta hai.
Een umra-si lambi sadkon ko,
Manzil tak pohanchte dekha nahi,
Yeh bhaagati daudti rahite hai,
Eenhe thehrana aata nahi,
Iss ajnabee-si shehar me,
Jaana pehachana dhundhta hai, dhundhta hai.
એક વાર ‘ડી’ને ભીંજવતા ગીતોમાં મને મારા એક ઘણાં ગમતા ગીતના શબ્દો મળી ગયા. કોઇ ગીત એ.આર.રહેમાનનું હોય, તો એ ગીત ગમી જવા મોટેભાગે તો એ એક જ કારણ પુરતું હોય.
આ ગીત હિંદીમાં અને English માં પણ સાંભળવાની એક અલગ મઝા છે.
‘ડી’ના શબ્દોમાં જ કહું તો ‘પરાભૌતિક અનુભવ કરાવતું આ ગીત જરુર સૌને ગમશે…!’
સ્વર ઃ સાધના સરગમ
Composer: A. R. Rahman
English Lyrics: BlaaZe
Vocalist: Sunitha Sarathy
———————————–
खामोशी में पुकार है..
आहों का बाझार है..
तनहा दिल बेझार है..
आजा हम इस पार है..
सेहरामें आई है शाम,डूबा दिन करके सलाम.
सर्द हवा का झोंका तेरे नाम,
तलवारों को अपनी दे आराम…..
धरती के ईस आंगन को,खून से ना रंग दामन को,
होना था जो वो हो चूका..
होता है खुद वक्त गवाह,तीखी यादें भुल भी जा,
अश्कों में डूबी है क्युं ये जां..?
सूरज कल फीर आयेगा, जीवन चलता जायेगा,
पलने दे अरमां का जहां…
क्युंकी तु तन्हा ही नहिं है संग तेरे हम,
दिल की आंखों से देखे है तुज़को हमदम..
हर लम्हा…….
मुज़को दे आवाझें तु,जब भी चाहे साथी तु,
जैसे पर्बत छलके सागर में,बांटे तन्हाई हम साथे में…
मुश्किल में आसानी है,तकलीफों मे राहत है,
ईनसे भी आगे नीकल जा तु…
अपने भी खोये तुने,आंसू भी पाये तुने,
हिम्मत को मंझिल देगा तु….
क्युंकी तु तन्हा ही नहिं है संग तेरे हम,
दिल की आंखों से देखे है तुज़को हमदम..
हर लम्हा…….
खामोशीमें पुकार है..
आहोंका बाझार है..
तनहा दिल बेझार है..
आजा हम इस पार है..
———————————–
Composer: A. R. Rahman
English Lyrics: BlaaZe
Vocalist: Sunitha Sarathy
Warriors on Pace- forever more
Warriors in peace – no time for war
Warriors in deed – we know the score
Warriors of heaven & Earth below …
Singer: Farida Khanam (pakistani singer)
Album: Monsoon Wedding (also in Rough Guide to Pakistan)
Aaj jaane ki zid na karo (3)
Yunhi pehloo mein baithe raho (2)
Aaj jaane ki zid na karo
Haay mar jaayenge, hum to lut jaayenge
Aisi baatein kiya na karo
Aaj jaane ki zid na karo (2)
Haay mar jaayenge, hum to lut jaayenge
Aisi baatein kiya na karo
Aaj jaane ki zid na karo
Tum hi socho zara, kyun na roke tumhe
Jaan jaati hai jab uth ke jaate ho tum (2)
Tumko apni qasam jaan-e-jaan
Baat itni meri maan lo
Aaj jaane ki zid na karo…
Waqt ki qaid mein zindagi hai magar (2)
Chand ghadiyan yehi hain jo aazad hain (2)
Inko khokar mere jaan-e-jaan
Umr bhar na taraste raho
Aaj jaane ki zid na karo…
Kitna maasoom rangeen hai yeh sama
Husn aur ishq ki aaj mein raaj hai (2)
Kal ki kisko khabar jaan-e-jaan
Rok lo aaj ki raat ko
Aaj jaane ki zid na karo…
(Thanks to a dear friend ‘Parag Pasarnikar’, who had sent me this beautiful composition)
હું English ગીતો ઘણાં જ ઓછા સાંભળું છું. એનું સૌથી મોટુ કારણ એ કે મને મોટા ભાગે એના શબ્દો નથી પકડાતા. અને શબ્દો જ ખબર ના પડે, તો મને સાંભળવાની જરા મઝા નથી આવતી. ( શબ્દો વગરનું વાદ્યસંગીત અલગ વાત છે… હરિપ્રસાદ ચૌરસિયાની વાંસળી કે શિવકુમાર શર્માનું સંતૂર વાગતું હોય, તો મને શબ્દોની ખાસ જરૂરત નથી લાગતી). જો કે ભાઇ મને કહેતા.. English ગીતો સાંભળવાનો એક ફાયદો.. જેટલી વાર સાંભળો એટલી વાર નવું લાગે. :))
હા, તો હું એમ કહેતી હતી કે મારા માટે શબ્દો સમઝવા જરૂરી છે. પરંતુ એમાં અપવાદ છે આ ‘ગુલામી’ ફિલ્મનું ગીત. મને એની પહેલી કળી જ નથી સમઝાતી. સમઝવું તો બાજુ પર, એના શબ્દો પણ બરાબર નથી પકડાતા. “ઝિહાલે મસ્કીન મુકુન બરંજીશ” કે પછી “જીહાલે.. મેં કુન બરંજીશ”.. કે જે હોય તે… એ કઇ ભાષામાં શું કહે છે એ જરા નથી ખબર પડતી… પણ તે છતાં ય.. મારા સૌથી ગમતા ગીતોમાંનું એક છે આ ગીત.
આમ તો એની દરેક કડી સરસ છે… ઝરા ઝરા સી ખિલી તબિયત ઝરા સી ગમગીન હો ગઇ… તુમ્હારી પલકોં સે ગીરકે શબનમ હમારી આંખોમેં રૂક ગઇ હૈ.. પરંતુ જ્યારે આ કડી સાંભળું “તુમ્હારે સીને સે ઉઠતા ધુંઆ, હમારે દિલસે ગુઝર રહા હૈ”… એમ થાય કે… વાહ..!! ક્યા બાત હૈ..!!
Movie: GULAMI
Singers: LATA MANGESHKAR AND SHABBIR KUMAR
( Read Comments to understand the meaning of the persian language of this song )
( वो आके पहेलुमें ऐसे बेठे, के शाम रंगीन हो गइ है… )
Ooo….
ho..o…
(Jeehale muskin main kun baranjis
Behaal hijra bechaara dil hai) -2
(Sunai deti hai jiski dhadkan
tumhaara dil ya hamaara dil hai)-2
Hindi Movie/Album Name: JAHAN ARA
Singer: LATA MANGESHKAR
wo chup rahe to mere dil ke daaga jalate hain
jo baat kar le to buzate chiraaga jalate hain
kaho buze ke jale
hum apanee raah chale, yaa tumhaaree raah chale
buze to ayese ke jaise kisee gareeb kaa dil
jale to ayese ke jaise chiraaga jalate hain
ye khoyee khoyee najar
kabhee to hogee idhar yaa sadaa rahegee udhar
udhar to ek sulagataa huaa hain wiraanaa
magar idhar to bahaaron mein baag jalate hain
jo ashk pee bhee liye, jo honthh see bhee liye
to sitam ye kis pe kiye
kuchh aaj apanee sunaao, kuchh aaj meree suno
khaamoshiyon se to dil aur dimaaga jalate hain
