Category Archives: શયદા

જિંદગી જૌહર કરી ચાલ્યા ગયા – ‘શયદા’

જિંદગી જૌહર કરી ચાલ્યા ગયા,
કાચને ગૌહર કરી ચાલ્યા ગયા.

સાંભળી ફરિયાદ પણ બોલ્યા નહીં,
કાળજું પથ્થર કરી ચાલ્યા ગયા.

બોલનારાને કર્યા પથ્થર અને-
બોલતા પથ્થર કરી ચાલ્યા ગયા.

વિશ્વ આખું નેહથી નાચે હજી,
નાચ તો નટવર કરી ચાલ્યા ગયા.

મેં કહ્યું કે ‘આશરે કોને રહું?’
આંખ એ ઉપર કરી ચાલ્યા ગયા.

આજ ‘શયદા’ પ્રાણ મેં આપી દીધો,
ખાતું એ સરભર કરી ચાલ્યા ગયા.

– હરજી લવજી દામાણી ‘શયદા’

ગઝલ – શયદા

ફૂલો કાં થઇ ગયા કાંટા? (Canyonlands National Park, Utah – May 2019)

****

હૃદય-મંથન કરી મેં વાત કાઢી છે મનન માટે;
મળી છે દૃષ્ટિ જોવા કાજ, ને આંખો રૂદન માટે.

ધરા પર અશ્રુ વરસાવી કરે છે નાશ કાં એનો?
અનોખા તારલા છે એ, તું રહેવા દે ગગન માટે.

યુગે યુગેથી સકળ આ વિશ્વ એનું એ જ નીરખું છું,
હવે કોઇ નવી દૃષ્ટિ મને આપો નયન માટે.

સુધારા કે કુધારા ધોઇ નાખ્યા અશ્રુધારાએ,
ઊભો થા જીવ, આગળ સાફ રસ્તો છે જીવન માટે.

હૃદય મારા બળેલા, એટલું પણ ના થયું તુજથી?
બળીને પથ્થરો જો થાય છે સુરમો નયન માટે.

તમે જે ચાહ્ય તે લઇ જાવ, મારી ના નથી કાંઇ,
તમારી યાદ રહેવા દો ફકત મારા જીવન માટે.

દયા મેં દેવની માગી , તો ઉત્તર એ મળ્યો ત્યાંથી –
ધરાવાળા ધરા માટે, ગગનવાળા ગગન માટે.

મને પૂછો, મને પૂછો – ફૂલો કાં થઇ ગયા કાંટા?
બગીચામાં તમે આવી ઊભાં છો, ગુલબદન, માટે.

વિચારી વાંચનારા વાંચશે, ને સાફ કહેશે કે,
ગઝલ ‘શયદા’ ની સાદી સાવ છે, પણ છે મનન માટે.

– શયદા

મશ્કરીની વાત હશે – શયદા

સંગીતકાર પંડિત ઓમકારનાથ ઠાકુરને એમના જન્મદિવસ….૨૪મી જૂન….આપણા બધા તરફથી હ્રદયપૂર્વક શ્રધ્ધાંજલી….!!

સ્વત – અતુલ દેસાઈ
સંગીત – પંડિત ઓમકારનાથ ઠાકુર

શરૂ શરૂમાં હું સમજયો
હજુ શરૂઆત હશે,
મશ્કરીની વાત હશે,
મીઠી મજાક હશે.

અજાણ હું હતો
સજા નહિ સમજયો,
દિવસો દુઃખના હશે,
રુદનની રાત હશે,
હજુ શરૂઆત હશે,
મીઠી મજાક હશે,
મશ્કરીની વાત હશે.

કબૂલ કર્યું મેં છે છતાં
દિલ કહે છે મારું,
કે જૂઠી કબૂલાત હશે,
મીઠી મુલાકાત હશે,
મશ્કરીની વાત હશે.

કહે છે સનમ કે
આવુ છું મળવા તને,
કે વિરહની વાત હશે,
વરલની એ રાત હશે,
હજુ શરૂઆત હશે.

કહે છે કે દિલ મારું
મળવા તને આવું કે,
કે મૃત્યુની એ રાત હશે,
શયદાને સનેપાત હશે,
મીઠી મજાક હશે,
મશ્કરીની વાત હશે,
મીઠી મજાક હશે.

– શયદા

ગઝલ – શયદા

તમારા પગ મહીં જ્યારે પડ્યો છું ;
હું સમજ્યો એમ – આકાશે ચડ્યો છું.

જતાં ને આવતાં મારે જ રસ્તે,
બની પથ્થર, હું પોતાને નડ્યો છું.

ઊછળતું દૂર ઘોડાપૂર જોયું,
અને પાસે જતાં ભોંઠો પડ્યો છું.

તમો શોધો તમોને એ જ રીતે,
હું ખોવાયા બાદ મુજને જડ્યો છું.

ખુશી ને શોક, આશા ને નિરાશા,
નિરંતર એ બધાં સાથે લડ્યો છું.

પરાજય પામનારા, પૂછવું છે –
વિજય મળવા છતાં હું કાં રડ્યો છું?

પ્રભુ જાણે કે મારું ઘર હશે ક્યાં?
અનાદિ કાળથી ભૂલો પડ્યો છું!

મને ‘શયદા’ મળી રહેશે વિસામો,
પ્રભુનું નામ લઇ પંથે પડ્યો છું.

– શયદા

ગઝલ – શયદા

(કુદરતનો અનાહત નાદ….. Niagara Falls, June 09)

* * * * *

હું મૌન રહીને એક અનાહત નાદ ગજવી જાણું છું;
ભરનિદ્રામાં પણ સૂતેલો સંસાર જગાવી જાણું છું.

મુજ અંતર બાળી બાળીને એક જ્યોત જલાવી જાણું છું;
બરબાદ થતાં પણ બીજાને આબાદ બનાવી જાણું છું.

હું ફૂલ ખિલાવી જાણું છું ફૂલબાગ લગાવી જાણું છું;
ત્યાં કાળે કહ્યું કે ગર્વ ન કર હું ભસ્મ બનાવી જાણું છું.

કોઇ ધરમ નથી કોઇ કરમ નથી કોઇ જ્ઞાન નથી અજ્ઞાન નથી,
તું બુદ્ધિ છોડી બેસ તો હું સહુ ભેદ બતાવી જાણું છું.

અનુભવની વાતો શું પૂછે, વાણીમાં અનુભવ નહીં આવે,
હું એમ તો મારા અનુભવમાં ઇશ્વરને લાવી જાણું છું.

હું બોલો બોલી પાળું છું – તું બોલો બોલી બદલે છે,
તું વાત બનાવી જાણે છે, હું વાત નિભાવી જાણું છું.

તારી આંખોમાં જ્વાળા છે, મારી આંખોમાં અશ્રુ છે,
તું આગ લગાવી જાણે છે, હું પ્રાણ લડાવી જાણું છું.

ઓ પ્રેમ-રમતના રમનારા, તું પ્રેમ-રમતને શું સમજે !
તું આંખ લડાવી જાણે છે, હું પ્રાણ લડાવી જાણું છું.

આભાર ભરેલા મસ્તકને ઊંચકવું ‘શયદા’ સ્હેલ નથી,
હું એમ તો મસ્તીમાં આવી, આકાશ ઉઠાવી જાણું છું.

સળગી ઉઠ્યો કિનારો – શયદા

sunset.jpg

એવો તે શું થયો મજધારે દોષ મારો;
પગ મુકતાંની સાથે સળગી ઉઠ્યો કિનારો.

ફાંફાં હજાર મારે છૂટે નહીં કિનારો;
ઊછળી રહ્યો છે સાગર પણ બિચારો.

જ્યાં ત્યાં ઝુકી ઝુકીને સીજદા કર્યા હજારો;
એથી જ તો ગયો છે એળે જનમ અમારો.

શાને હજારોમાં તું હૈયાસુનો ફરે છે?
જા, એકને શરણ જા, છે એકમાં હજારો

શાને વિચાર બીજા સંગીતના કરું હું;
ઉરમાં અગમ નિગમનો ગુંજે છે એકતારો.

પગ ઝાંઝરી વગાડી મધરાતના આ કોણે?
રગરગની ઝણઝણે છે શાથી બધી સિતારો.

કોની અજાણ દ્રષ્ટિ નર્તન કરી રહી છે;
શાથી ઝુમી રહ્યા છે બ્રહ્માંડ કૈં હજારોગ .

વામન બની જા પહેલે મળશે વિરાટ પદવી;
ભૂવ્યોમ માપવાના કરજે પછી વિચારો.

જીવન પછી છે મૃત્યુ, મૃત્યુ પછી છે જીવન;
ઘટમાળા એની એ છે એના તે શા વિચારો.

ખારાશ જો નથી તો જીવન મીઠાશ શું છે?
શાને કરે છે નિંદા સાગર કહીને ખારો?

તું કાલને ભરોસે શાને જીવન ગુમાવે;
આજે જ લે કરી બસ નિજ પાપમાં વધારો.

બીજાનો દોષ કાઢું એવો હું મુર્ખ ક્યાં છું;
મુજને ખબર છે સાથે, રક્ષક હતો લૂંટારો.

આથીએ વધારે ‘શયદા’ સદ્ભાગ્ય તે હશે શું?
તારા રૂદનથી માનવ હસતાં થયા હજારો.

અશ્રુ ચાલ્યા જાય છે … – શયદા

‘શયદા’ની આ ગઝલના એક એક શેર પર આખેઆખા ગઝલસંગ્રહ કુરબાન… !! અને સાથે સોલીભાઇનો અવાજ હોય પછી તો પૂછવું જ શું ? આમ તો સોલીભાઇનું ‘પ્રેમ એટલે કે..’ આબ્લમના એક એક ગીત એવા છે ને તમે એમાંથી સૌથી ગમતું ગીત પસંદ જ ના કરી શકો… જાણે કે ગુજરાતી કાવ્ય-ગઝલ જગતમાંથી શોધી શોધીને અનમોલ મોતીઓનો ખજાનો લઇ આવ્યા છે એમાં… અને આ ગઝલ પણ એ જ માળાનું એક અમૂલ્ય મોતી છે.
સ્વર – સંગીત : સોલી કાપડિયા
diva.jpg

.

હોય ગમ લાખો ભલે, એ ગમનો મુજને ગમ નથી
આપ શ્વાસે શ્વાસમાં છો એ ખુશી કંઇ કમ નથી

એક છે એની જુદાઇ એક એની યાદ છે
બેઉ બેનો છે બલા, તડપાવવામાં કમ નથી

એની ત્યાં દ્રષ્ટિ ફરી ને અહીંયા મુજ ભાવી ફર્યું
દમ વિનાની વાત છે, આ વાતમાં કંઇ દમ નથી

તું કહે છે અશ્રુ ચાલ્યા જાય છે
હું કહું છું જિંદગી ધોવાય છે

યાદ તારી ઉરમાં માતી નથી
એટલે તો આંખથી છલકાય છે

આપના દર્શનની ખૂબી શું કહું,
દિલના દસ કોઠામાં દીવા થાય છે

હાથ મારો છોડી એ જાતા નથી
બેઉ દુનિયા હાથમાંથી જાય છે

અર્થની ચર્ચા મહીં શયદા બધો
જિંદગીનો અર્થ માર્યો જાય છે