Category Archives: લીલોછમ ટહુકો

વૃંદાવનમાં વેણુ વગાડે શ્યામ – જયશ્રી વિનુ મર્ચન્ટ

વૃંદાવનમાં વેણું વગાડે શ્યામ
ને યમુના તટે મારી જોને ગાગર છલકે…
હૈયું હરણ બની એ…ય…ને, જાય દોડી,
હું દોડી ચ૨ણ લઈ જોને, ગાગર છલકે…
વૃંદાવનમાં વેણુ વગાડે શ્યામ…

આંખ્યુંમાં ઉજાગરો રાતની રાતો,
ને, તારા નયનના ઉલાળાનું કરું શું શ્યામ?
તારી તે ૨ઢમાં મૂક્યાં મેં કામકાજ,
ને, વેણુની તાન દિ’ આખો ગણગણું શ્યામ!
વૃંદાવનમાં વેણુ વગાડે શ્યામ…

છૂટી મૂકું ગાયોને, બંધાતી હું ખીલે,
મનના હિંડોળે તો શ્યામ તું જ સદા ઝૂલે…!
સાનભાન ભૂલેલી અડતી કુંવારી કળીને,
સપનાંનાં ફૂલો મારે રોમેરોમ જોને ખીલે…!
વૃંદાવનમાં વેણુ વગાડે શ્યામ…

– જયશ્રી વિનુ મર્ચન્ટ

તારે નામ – જયશ્રી વિનુ મર્ચન્ટ

આ ચંદ્ર, વૃક્ષ, તારા, વાદળ,
લે, તારે નામ કરી દઉં!
એક અજાણ્યા શહેરમાં તું જશે, તો,
તો લે, મારી પોતીકી પરખનું આખુંયે જગત
આ ચંદ્ર, વૃક્ષ, તારા, વાદળ
તારે નામ કરી દઉં.

લઈ જા, આ આકાશ સાથે
જેની નીચે વિતાવ્યાં વર્ષોનાં વર્ષો સંગાથે,
લઈ જા, આ જમીન, આ રસ્તા, આ નદી ને આ દરિયો!
જેની સાક્ષીએ, કેટકેટલા મઘમઘતા મોગરા મૈત્રીના મ્હોર્યા,
તો લે, વિતેલી અને આવનારી મોસમોની મહેક તારે નામ કરી દઉં
આ ચંદ્ર, વૃક્ષ, તારા, વાદળ
તારે નામ કરી દઉં.

લઈ જા, મારા શ્વાસોનો પ્રાણવાયુ
એ અજાણ્યા શહેરની હવામાં,
લઈ જા, રેશમની દોરીથી ગૂંથાયેલા
સંબંધોનાં મુલાયમ પોત,
લઈ જા, અહીં ગુજારેલા
સઘળા સમયની ક્ષણો સમેટીને પાલવમાં
તો લે, મારા પાલવનો તા૨-તા૨
બસ, હવે તારે નામ કરી દઉં!
આ ચંદ્ર, વૃક્ષ, તારા, વાદળ
તારે નામ કરી દઉં.

– જયશ્રી વિનુ મર્ચન્ટ

વરસાદીપણું…! – જયશ્રી વિનુ મર્ચન્ટ

વરસાદીપણું મને ભીંજવી ગયું
ને, સૂરજનાં કિરણોમાં હું ઝળહળું…
ઝાકળમાં પથરાયા મારા પડછાયા,
ને, ફૂલો મહીં સમાઈને હું મઘમઘું…
વરસાદીપણું મને ભીંજવી ગયું…

રાતલડી મહેકે બનીને રાતરાણી,
ને, ફોરમના ફુવારે જો ભીંજાણી હું…
સપનાંયે હવે સપનાં ગયાં બની,
ને, પલકો ૫૨ ટહેલું છું નિદ્રાની હું…
વરસાદીપણું મને ભીંજવી ગયું…

ઓજસનો આભાસ ખાલી નથી,
ને, રોમરોમ તુજ નૂરમાં નીતરતી હું…
ભાન ભૂલી અભિસારિકા નદી સમી,
દિ૨યામાં લુપ્ત થવા જો ધસમસતી હું…
વરસાદીપણું મને ભીંજવી ગયું…

જયશ્રી વિનુ મર્ચન્ટ

એક વણજારાનું ગીત – જયશ્રી વિનુ મર્ચન્ટ

ગાતો હતો એક વણજારો,
અદીઠ, અજાણી સીમ છે ક્યાં?
સૂકી ભોમકા યુગોયુગોથી,
આભની એ રિમઝિમ છે ક્યાં?
ગાતો હતો એક વણજારો…

લઈ જાઉં ક્યાં આ અજંપો,
વતનની મારી એ નીમ છે ક્યાં?
તડકો ભીંજાય, સૂકાય વાદળ,
ભીનાશ જગમાં અસીમ છે ક્યાં?
ગાતો હતો એક વણજારો…

થાક છે તોયે નીંદ ન આવે,
તારાની આજે ટિમટિમ છે ક્યાં?
‘તારું-મારું’ની ઠાલી તકરાર,
જુદા અહીં રામ-રહીમ છે ક્યાં?
ગાતો હતો એક વણજારો…

– જયશ્રી વિનુ મર્ચન્ટ

સૂરજનો સાતમો ઘોડો – જયશ્રી વિનુ મર્ચન્ટ

સૂરજના સૌથી નાના
સાતમા ઘોડા જેવી
મારી કવિતા,
કુંતીની જેમ કૃષ્ણને દરેક જનમમાં પામવા,
માગ્યા કરે છે, સતત
વેદના, વ્યથા, દર્દ અને દુઃખનું વરદાન!

સૂરજના સાતમા ઘોડા સાથે છે,
સ્ફૂર્તિ અને તાજગીસભર છ પાણીદાર અશ્વો
છટાથી સૂરજદેવના રથને ગગનમંડળમાં ફેરવે છે એ,
જરાયે થાક્યા વિના!

મારી કવિતાના છ અશ્વો ક્યાં ગયા?

– જયશ્રી વિનુ મર્ચન્ટ

વસંત – જયશ્રી વિનુ મર્ચન્ટ

વસંત ફૂલ હોય છે
ને ફૂલ હોય છે વસંતના ભીના ચહેરાની કુમાશ.
વસંત પાળે છે સપનાં
કોઈ પાંડુની હ્દ્રયવ્યથામાં
વસંત ઉજવે છે ઉત્સવ.
યમુના તટે,
મધરાતે,
પંચમની સૂરસુધામાં
તરબતર થયેલ ગોપીસંગે
છટાથી ડોલતા
કૃષ્ણની રાસલીલાની મસ્તીમાં.

પછી, એ ચાલી જાય છે સંતાકૂકડી રમવા
હિમાલયના બરફમાં પાછી.

રમતાં રમતાં થાકી જાય છે ત્યારે એ
ચક્રવાક મિથુનને શોધતી,
ગગનચુંબી શૃંગો પરથી
હસ્તી, ખેલતી, દડબડતી,
નીચે ઉતરી આવે છે
પ્રણયીની આંખોના વનમાં
ને પછી, એક દિવસ
આ વનમાં,
અહીંના દ્રૂમોમાં,
સૂરજસંગે
તડકે-છાંયે
રમી રમીને થાકે છે ત્યારે,
ચૂપચાપ, એક દિવસ,
વસંત પાછી ચાલી નીકળે છે…

ને પછી –
સૂકાભઠ વનમાં લાગે છે દવ,
ઉન્માદના સૂકા પડી ગયેલા લીલા વાંસના ઘર્ષણથી,
ને, પછી… બાકી રહે છે બળતરા,
રાખ અને રાખમાંથી ચિનગારી.

વસંતને આવતાં તો આવડે છે પણ
પાછા જવાની રીત નથી આવડતી.

– જયશ્રી વિનુ મર્ચન્ટ

કોણ પછી – જયશ્રી મર્ચન્ટ

આલબમ : લીલોછમ ટહુકો
સ્વરાંકન અને સ્વર : નેહલ રાવલ ત્રિવેદી

.

આ મારી ગઝલો છે કે નહીં એની પરખ કરશે કોણ પછી ?
આપણી વચ્ચે સૌ ગુફ્તેગુ તો જાહેર કરશે કોણ પછી ?

મને અળગો રાખીને ન પૂછ્યા કર કે આ જુદાઈ કેમ છે ?
મિલનની મસ્તીની કદર આપણા જેટલી કોણ કરશે કોણ પછી ?

ગમે છે સૌ દર્દ દુઃખ જેટલાં જ મને, એનુંય કારણ છે ,
માવજત દુઃખોની મારા જેવી મારા વિના કરશે કોણ પછી ?

‘ભગ્ન’ જીવનનો ભરોસો પણ રહ્યો નહીં તો શું થઈ ગયું ?
ન હોત જો મોટ તો ખુદાનો ભરોસો કહે, કરશે કોણ પછી ?

– જયશ્રી મર્ચન્ટ

ફીણ વચ્ચે – જયશ્રી મર્ચન્ટ

આલબમ : લીલોછમ ટહુકો
સ્વરાંકન અને સ્વર : નેહલ રાવલ ત્રિવેદી

.

થીજે સૂરજ પણ ઠંડા સમંદરના ફીણ વચ્ચે !
ઓગળે હવા ટીપે ટીપે, બળબળતા મીણ વચ્ચે !

હું પડઘા બનીને, કેવી આપ વેરવિખેર થઈ ગઈ?
બસ, હવે તો વસું છું, એકલી આ ખીણ વચ્ચે!

પથ્થરો ફેંક્યા કર્યા સતત આયના બહાર કાઢવા મને,
ચહેરો તરડાઈને યે રહ્યો અકબંધ, પ્રતિબિંબ વચ્ચે.

તમારું આમ અચાનક આવવું, નકી જ સપનું છે!
મને ખણી દો ચૂંટી, છું કદાચ હજુયે નીંદ વચ્ચે !

‘ભગ્ન’ લાગણીએ કરડાતી ગઈ સાવ છેવટે !
થીજતી ગઈ હું ધીમે ધીમે રહીને આમ હીમ વચ્ચે!

– જયશ્રી મર્ચન્ટ

સાવ અમસ્તાં – જયશ્રી મર્ચન્ટ

આલબમ : લીલોછમ ટહુકો
સ્વરાંકન અને સ્વર : નેહલ રાવલ ત્રિવેદી

.

વરસાદ ન ય આવે, ચાલને સાથે વરસીએ સાવ અમસ્તાં !
મોસમ ભલે બદલે, પણ ન આપણેબસ બદલીએ સાવ અમસ્તાં!

ન સજવું, સજાવવું, મહેંકવું, મહેંકાવવું, ઘર, મંદિર યા બાગમાં,
આપણે તો બસ, ખીલીને કરમાઈએ સાથે, સાવ અમસ્તાં !

ક્યાં કોલ માણવા છે કે ક્યાં વચનો તોડવાં છે, આપણે અહીં ?
બસ મૂકીને હાથમાં હાથ ચાલતા રહીએ, સાવ અમસ્તાં !

આ ઝરણું, કિરણ, ઘટા, તારા, ફૂલ, પહાડો અને આ દરિયો
અહીં આમ જ બસ, નિરર્થક ફરતાં રહીએ, સાવ અમસ્તાં !

‘ભગ્ન’ શ્વાસ બંધ થવા સુધી હસતા રહીએ સાવ અમસ્તાં !
બસ અમસ્તાં અમસ્તાં, હસતાં હસતાં જીવતાં રહી, સાવ અમસ્તાં !
– જયશ્રી મર્ચન્ટ

વાતમાં વાત – જયશ્રી મર્ચન્ટ

આલબમ : લીલોછમ ટહુકો
સ્વરાંકન અને સ્વર : નેહલ રાવલ ત્રિવેદી

.

વાતમાં વાત જેવું કશુંયે બાકી રહ્યું છે જ ક્યાં ?
કહેવા જેવું તું તે હજુ સુધી કહ્યું છે જ ક્યાં ?

મને આંસુઓનાં સાગરમાં ડૂબી જવા દો હવે,
તરણાના આશરા જેવુંયે કશુંક રહ્યું છે જ ક્યાં?

સરી જતો બંધ મુઠઠીમાંથી, રેતીની જેમ સમય,
મુઠ્ઠીમાં બાંધી રાખવા માટે, ભાગ્ય રહ્યું છે જ ક્યાં?

જા, તું અને હું બેઉ હવે તો મુક્ત થઈ ગયા અંતે,
બંધાઈને રહેવા જેવું કોઈ સગપણ રહ્યું છે જ ક્યાં?

‘ભગ્ન’ ગઝલોની ‘વાહ વાહ’ની ગુંજ છે મહેફિલમાં,
સમજીને ગઝલને ચાહનારું કોઈ રહ્યું છે જ ક્યાં?

– જયશ્રી મર્ચન્ટ