આજની આ પોસ્ટ સીધી જ – અક્ષરસહ: સિધ્ધાર્થભાઇના બ્લોગ પરથી લીધી છે.. પણ ધવલભાઇની ફરમાઇશ આવી અને ગુગલમાં શોધતા આ ગીત મળ્યું, પછી એને તમારા સુધી પહોંચાડવામાં વાર કરું એ ચાલે ?
આગળની વાત સિધ્ધાર્થભાઇના જ શબ્દોમાં :
—————————————–
આ કાવ્ય અંગ્રેજ કવિ વડ્ઝવર્થના ‘લ્યુસી ગ્રે’ નામના અંગ્રેજી કાવ્ય પરથી લખાયુ છે. બરફનું તોફાન આવવાનું હતું એટલે શહેરમાં ગયેલી માતા માટે ફાનસ લઈને નીકળેલી લ્યુસી બરફનાં તોફાનમાં સપડાઈને મૃત્યુ પામી. આ કાવ્યમાં મીઠી પિતા માટે ભાત લઈને ખેતરે જવા નીકળે છે ને વાઘ એને મારી નાખે છે તેમ બતાવ્યુ છે.
કરૂણરસથી સભર આ કાવ્ય ખરેખર બે ઘડી તમને વિશાદની ગર્તામાં લઈ જશે.
મૂળ અંગ્રેજી કાવ્ય વાચવા માટે અહી કલીક કરો.
——————————————–
(દોહરો)
ડુંગર કેરી ખીણમાં, ગાંભુ નામે ગામ,
ખેતી કરતો ખંતથી પટેલ પાંચો નામ,
સીમ થકી છેટી હતી વાડી એક વિશાળ,
ભોંય બધી ભગરી અને રૂડી અધિક રસાળ.
નવાણ છે નવ કોસનું, ફરતાં જંગી ઝાડ,
રોપી તેમાં શેલડી, વાધ્યો રૂડો વાઢ.
પટલાણીએ પુત્રનું મુખ દીઠું છે માંડ,
મીઠી ઉંમર આઠની બહેન લડાવે લાડ.
શિયાળો પૂરો થતાં પાક્યો પૂરો વાઢ,
વાઘ, શિયાળ, વરુ તણી રહેતી વગડે રાડ.
કેળ સમી સૌ શેલડી ઝૂકી રહી છે ઝુંડ,
રસ મીઠાની લાલચે ભાંગે વાડો ભૂંડ.
ચિચોડો બેસાડવા પાંચે કરી વિચાર,
બાવળનાં નથ-બૂતડી તુર્ત કર્યા તૈયાર.
સોંપ્યુ સાથી સર્વને બાકી બીજું કામ,
સાધન ભેળું સૌ થવા તવા-તાવડા ઠામ.
પટલાણી પેખી રહી પટેલ કેરી વાટ,
રોંઢાવેળા ગઈ વહી પડતું ટાઢું ભાત.
(ભુજંગી)
કહે મા, ‘મીઠી લે હવે ભાત આપું,
કીકો લાવ મારી કને, જા તું બાપુ.’
હજી ઘેર આતા નથી તુજ આવ્યા,
ભૂખ્યા એ હશે વાઢ-કામે થકાયા.”
ભલે લાવ, બા, જાઉં હું ભાત દેવા,
દીઠા છે કદી તેં ઊગ્યા મોલ કેવા ?
મીઠી કેળ-શી શેલડી તો ખવાશે,
દીઠી છે ટૂંકી વાટ જલ્દી જવાશે.’
કહી એમ માથે લઈ ભાત ચાલી.
મૂકી માર્ગ ધોરી, ટૂંકી વાટ ઝાલી.
(દોહરો)
વહી જાય છે વેગમાં મીઠી ભરતી ફાળ,
ગણે ના કાંટા કાંકરા, દોડે જેમ મૃગબાળ.
ડુંગર ઝાડી ગીચમાં કોડે કૂદતી જાય,
સામો વાઢ ઝઝૂમતો જોતાં તે હરખાય.
હમણાં વાડી આવશે, હમણાં આપું ભાત,
એમ અધિક ઉતાવળી દોડી મળવા તાત.
બખોલમાંથી બહાર ત્યાં વાઘ ધસ્યો વિકરાળ
થપાટ પાછળથી પડી, બાળા થઈ બેહાલ.
ભાત ઓઢણી તો રહ્યું ઝરડામાં જકડાઈ,
મીઠી બાળા મોતના પંજામાસપડાઈ.
વાઘ ઉપાડી ક્યાં ગયો ? કુદરતમાં કકળાટ !
વૃક્ષ ઊભાં વીલાં બધાં, સૂ ની બની સૌ વાટ !
સાંજ વહી સૂનકારમાં ઓઢીને અંધાર,
રાત રડે છે રાનમાં આંસુડે ચોધાર.
પહોચી ઘર પાંચો કરે ‘મીઠી ! મીઠી !’ સાદ :
‘મારે તો મોડું થયું, રોંઢો ન રહ્યો યાદ.’
પટલાણી આવી કહે : ‘મેલી છે મેં ભાત,
મળી નથી તમને હજી ? રોકાણી ક્યાં રાત ?’
મળી નથી મીઠી મને મારગ ધોરી વાટ,
કહાં ગોત કરવી હવે ? ગઈ હશે પગવાટ !
બની ગયાં એ બાવરાં બંને મા ને બાપ,
ગયાં તુર્ત તે ગો તવા કરતાં કંઈ સંતાપ.
નભથી ચાંદો નીરખી વિલાય ફિક્કુ મુખ,
ઝાંખા સર્વે ઝા ડવાં, દારુણ જાણ એ દુ:ખ.
‘મીઠી ! મીઠી !’ પાડતાં બૂમ ઘણી માબાપ,
જવાબ પાછો ના મળે તેથી કરે વિલાપ.
પળતાં આગળ પગ મહીં અટવાયું કંઈ ઠામ,
તે તો ઘરની તાંસળી, ભાત તણું નહિ નામ.
ખાલી આ કોણે કરી ? હશે સીમના શ્વાન ?
મીઠી કાં મેલી ગઈ ? – બોલે નહિ કંઈ રાન.
વળી પગે અટવાય છે ઝરડું, નીચે જોય,
મીઠી કેરી ઓઢણી -પોકેપોકે રોય.
‘હા ! મીઠી, તું ક્યાં ગઈ? આ શું – ઝમે રુધિર !’
ઉત્તર એનો ના મળે : બધુંય વિશ્વ બધિર !
નિરાશ પાછા એ વળ્યાં કરતાં અતિ કકળાટ,
‘મીઠી ! મીઠી !’ નામથી રડતાં આખી વાટ.
વાઢ ગયો વેચાઈને વીતી ગઈ છે વાત,
તો પણ દેખા દે કદી મીઠી માથે ભાત
I remember my dad reciting first few and the last line, and telling me the sad story with it. It is beautiful poem, felt like meeting someone from my childhood again specially that dad who is no longer here to recite the word anymore.Thank you for finding both the poems and posting it.
“મીઠી માથે ભાત ” ન્નાનપણ માં ભણેલી કવિતા રાગ સાથે ગાતા અનેરો આનંદ આવ્યો। આ છે ભવ્ય ગુજરાતી સાહિત્ય નો વરસો।
MITHI MATHE BHAT KAVITA MARA PAPA HU STD-6 MA HATO TYRE KHUBAJ SAMBHALAVATA HU GHANA DIVAS THI AA KAVITA VANCHAVA MANGATO HATO AAJE AA PURN THAYEL CHHE AA KAVITA FARI STD-6 NA ABHYAS KRAM MA AAVE TEVI ICHCHHA CHHE……
બહુ જ સરસ કાવ્ય છે બળપ ણ નિ યાદ તાજિ થૈ ગૈ
THIS IS VERY EMOTIONAL POEM NO ONE CAN STOP TEARS BY READING THIS POEM. THERE IS SO MUCH POWER IN POET’S PEN AND HIS PRESENTATION.WHICH CAN DIRECTLY TOUCH AND FEEL OUR HEART WITH TEARS. VERY VERY THANKS TO RECITE THIS POEM AGAIN.
ખૂબ ખૂબ આભાર મને મારા બાળપણમાં લઈ જવા માટે, આટલા વરસે પણ કવિતામાં શબ્દો વડે દોરાયેલ ચિત્ર નજર સામે આવે છે ને રૂંવાડા ઊભા થઈ જાય છે.આભાર શબ્દ ઘણો વામણો અને નકામો લાગે છે..તેથી આનંદ..આહલાદ વ્યક્ત કરૂં છું..
Hi,
I read this poem after 50 years . I am thankful to Tahuko . Without Tahuko it is impossible to read and enjoy GUJARATI in the U.S.A.
Special thanks to Jayshree who put this excellent work on Tahuko.
And — And
Special thanks and Pranam to Viththalrai Aavasthi who composed / wrote this immortal poem.
ખૂબ ખૂબ આભાર મને મારા બાળપણમાં લઈ જવા માટે..કનમ્લેશભાઈ તમને તો નમસ્કાર,આભિનંદન પણ તમારા પૂજ્ય વડીલને પણ કોટિ કોટિ સાષ્ટાંગ પ્રણામ..ભાગ્યે જ કોઇ એવો છાત્ર કે છાત્રા હશે જેને આ કવિતા મોઢે નહીં હોય અને જેણે કોઇ પણ ક્ષોભ રાખ્યા વિના ગાઈ ન હોય..આટલા વરસે પણ કવિતામાં શબ્દો વડે દોરાયેલ ચિત્ર નજર સામે આવે છે ને રૂંવાડા ઊભા થઈ જાય છે.આભાર શબ્દ ઘણો વામણો અને નકામો લાગે છે..તેથી આનંદ..આહલાદ વ્યક્ત કરૂં છું..
hey there, i m faisal and i just loved the poem. i have special attachment with it cause my dad sings it to me.
Believe me ” papa jab bhi yeh poem gaate hai , log rone ko majbur ho jate hai…. ” so painful and too much of sorrows i dnt hv no words… just awesome
VERY FINE
ખૂબ સરસ
સ્વાિમનારાણ્ સ્કુલમાં હંસાબેન જથ્થલ ટીચર ગુજરાતી ભણાવતા તેમને જે દીવસ આ કાવ્ય વર્ગખંડમાં ચલાવ્યુ ત્યારે આંખ ભીની થઇ ગઇ હતી અા જે જયારે આ વાંચ્યુ ત્યારે આજે ૫ણ્ આંખ ભીની થઇ ગઇ.
Jayshreeben, very very touching poem. though I remember having read and heard this but never knew that it was in gujarati cariculam bcoz my wife told me that she had this poem in her 4th std. moment I started reading this poem she started singing and surprisingly she still remembers the whole poem stanza by stanza.this is indeed a very very touchy poem and hearing her singing I also felt very sad.
By the way if prafull bhai wants song”ek din ansu bhina hari na lochaniya mein dhitha” then my wife has that song and if he wants he can e mail me on my email i.d. which is “prafullvinoo@yahoo.com.
Thanks a lot for such very very old and lovely songs Keep it up. By your such efforts you serving gujarati language and keeping it alive.
from prafull pipalia
મારુ બચપન,મારુ ગામ ,મારા ખેતર .એક એક ગામ નિ શેરિયો … તેમજ જે સ્કુલ મા ૪ ધોરન મા આ કવિ તા બોલ્ તા.. માસ્તર જ્યારે આ કવિ તા ચ્ લાવે ત્યારે …આખ મા આસુ ચોકશ આવિ જતા..મને મારુ બચપન ખુબ યાદ આવિ ગયુ…ખુબ ખુબ આભાર ….તહુકો ….હર તરફ તહુકો પુ રે દુનિયા મે તહુકો…જય જય ગર્વિ ગુજરાત્.
22 vrse aa kavya pachhu sambhadiyu 1 bap ane 1 dikri na sabandh no tatno kevirite tutechhe te sambhdi ne aakho mathi aasuni dhar vhijay chhe aapno khub khub આભાર
Very touching poem! I have been wanting to hear it for so long! Thanks:)
If there is an audio clip of this poem, please let me know.
Thanks.
બહુ જ સુંદર ગીત. આનંદથી માણ્યું. મજા આવી ગઈ. આભાર.
We studied this in school and one short story ‘ A little Match Girl’ Both have lasting impression on me. I am thankful to Jayshree Joshi for helping me find this poem.
શૈશવ યાદ આવેી ગયુ.
ભાવ વાહેી શ બ્દરચનાકાવ્ય વર્શો બાદ પ્રાપ્ત થવા બદલ તહુકાનો આભાર્.
ભવિશ્યમા આવા કાવ્ય આપ્ શોતો મજા…..
આ હ્રદયસ્પર્ષી ક્વીતાના રચયિતા મારા પુજ્ય દાદાના કાકા વિઠ્ઠ્લરાય આવસત્થી છે.
મને તેનો ગર્વ છે.
આ હ્રદયસ્પર્ષી ક્વીતાના રચયિતા મારા પુજ્ય દાદા વિઠ્ઠ્લરાય આવસત્થી છે.
તેમના સંતાન હોવાનો મને ગર્વ છે.
Dear Kamleshbhai,
Khub khub abhar.
Kaya pustak ma aa kavita chhapavama avi hati, te janavashao ?
dhanyvad.
Rgards
Ramesh Kumar Rojasara
બધિ વત બરાબર પન સામ્ભલ્વિ હોય તો ?
i was thrilled 2 read this after 1952,self & wife are very happy 2 refresh our childhood.tks
hiya, loved the poem. It was very touching. This poem brought back memories from my childhood. If you could maybe attach a picture of meethi onto this I would be very happy. Thank You
awesome poem i must say..!! heart touching n simply great..!!
it makes u feel the pain and love!!
વ્હાલા સાથેીઓ અને કાવ્ય, સાહિત્ય પ્રેમેીઓ,
મિથિ માથે ભાત – બચ્પન નિ યાદોમા એવિ ગુન્થાઈ ગયેલિ છે કે વાત જ ન પુછો.જેમ બચ્પન ન ભુલાય તેમ આ કાવ્ય પણ ન ભુલાય્.
“તે દિન આન્સુ ભેીના રે, હરિ ના લોચનિયા મે દિઠા” . યાદ નથિ કે કોનેી છે આ રચના, અગર કોઇ લાવિ આપ્શે આ ભજન કાવ્ય, તો ખુબજ આભારિ રહિશ્ મને પણ ૬૦ થયા છે. પરન્તુ ગુગલ થિ આશા જાગિ છે. જોકે હજુ લગિ નસિબે યારિ નથિ આપિ, પરન્તુ ” રે કવિતા , તને ગોતિનેજ જમ્પિશ્. TOO CHHOOPEE HAI KAHAAN, MAIN TADAPTA YAHAA… PRAFUL TEJPAR MOTTA, [HASTA], HUBLI. INDIA.9844063261
આ કવિતા હું ભણેલો..આશરે ૫૧ વરસ પહેલા..૬ ધોરણમાં..હજુપણ રાગ ભૂલ્યો નથી
એટલે મોટા અવાજે ગાઈ..એટલો ખૂશ થયો કે ઍ ખુશી વ્યક્ત કરી શકું એમ નથી..
ખૂબ..ખુબ..ટહુકાનો આભાર..મારું બચપણ..યાદ અપાવ્યા બદલ…
ખુબ જ સારુ કાવ્ય હદયસ્પર્શિ આભાર
Dear Mem,
I want to listen this poetry.
please do something as soon as possible.
Thanks & Regards,
રાહુલ તાજપુરિયા
I was searching this poem for my two years’ daughter. I believe this poem and another poem “Charan Kanya” rightly express true features and two sides that are humility and bravery of Gujarati People. At the same time I feel bad that this poem is copy of Wordsworth’s poem and it’s not original. Anyway I love this poem very much.
મારી પ્રિય કવિતા..હુ ૪થા ધોરણ મા ભણેલી. મારા પપ્પાએ મને ગાઈને ખૂબ જ સરસ રીતે સમજાવેલી..ને અમે બન્ને રડેલા.આજે હુ પપ્પાથી દૂર છુ પણ જ્યારે આ ગીતા વાચુ છુ ત્યારે બે જણાની યાદ આવે છે..મીથી ને મારા પપ્પા..ને આન્ખ માથી આન્સુ નીક્ળી જાયછે…ખૂબ ખૂબ આભાર……..
Like this poem…I would like to
L I S T E N
———–
this poem…which may be more sensitive…
excellent..like it and love it…reminds me my school days
CAN I LISTEN THIS POEM IN MUSICAL TONE..?
sir, it was agreat pleasure and ANERO AANAND, to get this poem. it makes me feel i become young of 12 years again and in school now. one more poem i am searching TE DIN AANSOO BHEENA HARINA (OR PRABHUNA] LOCHANIYA ME DEETHA.i am unable to get on web. all my school books i used to give it to students in school itself. see if u can get. all the best. be in touch ………..praful, hubli, india.
I have been telling my US born 10 year old daughter the story of mithi for last 10 years, but modified version where she remains alive. When I told her that she actually dies, she got very sad. She asked me to find this Gujarati poem, and thank God I found it here. Thinking that she is old enough to handle it, man I was wrong! Amazing that I still remember this poem from school after about 25 years.
Thanks Jayshree. Great poem. I studied in primary school. I explain this poem to my daughter.
I was looking for this Kavita for many years, it was in my school days we had it in Gujarati, Thanks a lot
AAVI JUNI JUNI KAVITAO VANCHVATHI MUN PRASANNA THAI JAY CHEE. HUN TO KETLAY VARSHOTHI AA KAVITA SHODHTO HATO ANE TAHUKA MA MALI GAI. BIJI JUNI KAVITAO PRASIDDH KARSHO TO GUMSHE
મારે પુરુશોત્તમ ઉપધ્યય,અશિત દેસૈ,શરદ થાકર્ નિ અમર ગઝલો સમ્ભલ વિ હોય તો એ શિ રિતે શક્ય બને?
ઘણા વર્ષો બાદ આ કવિતા જોવા મળી, આભાર તમારા બંનેનો
hi jaishree
thanx again for mithi mathe bhaat! now i am requsting for something different.if u know in gujarat samachar, even in perticular wensday ni purti.there ws one artical by Dr sharad thakar n the name of that ws doctor ni dayri.which ws based on true story. n he ws great doctor n heart specialist.i think now he stoped writing any more since long time.but do u know if we can get that all story.and even that all story real n he just change name.thts all stories r rely nice.so plz can u tell me from where we can get tht or u can get it n put on this site if its possible.
thanks
હુ તો હાકિ કવિતા વાચિ પન ના સકિયો .
હર્ધિ કવિત થિ નજ મારા હર્દય મા નાન્પઆન ના દબ્કારા વાકવા માન્દિયા
hi jayshree
Thanks a lott for quick reply and put this nice poem.and hope all other people also like that.
once again thanks.
Dhaval
નાનપણમાં જેટલી વાંચેલી એટલી ગમેલી… આખી કવિતા કંઠસ્થ કરેલી અને સતત ગાતા રહેવાનું ગમતું… આજે આટલા વર્ષો પછી મારા છોકરાની આ પ્રિય કવિતા છે અને મારે એને અવારનવાર ગાઈ સંભળાવવી પડે છે…
I think this poet was written by late shri Zaverchand Meghani. very nice and emotional poet. No way to stop tears.
We had this very touching poem in 3rd std. in school in India. Great that you have posted it!Thanks………
if i can hear kasumbi no rang sung by prafull dave it will be really nice and all so this is very nice keep it up.
ખરેખર ઘણી જ હ્રદયસ્પર્શી કવિતા છે…
મારા આસુ બસ પડતા પડતા રહી ગયા છે. આવુ વિચારીને પણ કંપારી છૂટી જાય છે. સલામ છે કવિને…
na bachpan rahyu na geet……rahi gai chhey yaad……saru chhey asRu yaado ne vahavi nathi deta…..
સતાવન વરસનિ ઉમરે બાલપનનુ ગીત/કવિતા શૈશવની ઘણી યાદો આપી ગઇ. ખુબ આભાર…..
I have no words to explain the state of my heart..!!! Superb…!!!
I heard some of the lines of this poem from my parents before long long ago and since that time, I was searching this poem here and there.
Thank you veru much again…!!!
ખૂબ જ દર્દજનક બન્ને ગીતો છે.
ગુજરાતીમાઁ મીઠી માથે ભાત ને
અઁગ્રેજી ધો.૩ માઁ “લ્યુસી ગ્રે”
શીખેલો,તેની યાદ પુન: આવી.