Monthly Archives: April 2007

મુક્તક – સુરેન ઠક્કર ‘મેહુલ’

જે મસ્તી હોય આંખોમાં સુરાલયમાં નથી હોતી
અમીરી કોઈ અંતરની મહાલયમાં નથી હોતી
શીતળતા પામવાને માનવી તું દોટ કાં મૂકે?
જે માની ગોદમાં છે એ હિમાલયમાં નથી હોતી

Muktak, suren thakkar mehul, tahuko.com – listen Gujarati music online

ઘેલી વસંત આવી રે… – નીનુ મઝુમદાર

પૂર્ણ થઇ શીતલ રજની, ને શુષ્ક નિયમનો અંત જડ્યો,
વનવનમાં ઉત્સવ કરવા, મદમસ્ત રજાનો ઘંટ પડ્યો,
ને છુટ્યો વાયરો દક્ષિણથી, કિલ્લોલ કરતો આજે
ડોલ્યા તરુવરને ડોલી વલ્લરી, નવ પલ્લવથી સાજે

ઉદય મઝુમદાર અને રેખા ત્રિવેદીના સ્વરમાં આ શબ્દો સાથે જ્યારે આ ગીત શરુ થાય છે, ત્યારે કોઇ પણ ઋતુમાં વસંતનું વાતાવરણ ઉભુ કરી દે છે. જેટલીવાર સાંભળો, એટલીવાર વધુ ને વધુ ગમી જાય એવું સુંદર ગીત.

કોઇ ગીત તમને એના શબ્દોને લીધે ગમી જાય, કોઇ એના સંગીત કે પછી કોઇ ગાયકીને લીધે. પણ આ ગીત માટે એક વાત જરૂર કહીશ, આટલીવાર સાંભળવા છતાં હું એ નક્કી નથી કરી શકી કે મને આ ત્રણમાંથી સૌથી વધુ શું ગમી ગયું !

શબ્દોની જ વાત કરું, તો આ ગીતની દરેકે દરેક કડીમાં કવિએ વસંતને એવી અલગ અલગ ઉપમાઓ આપી છે કે કવિની કલ્પનાને સલામ કર્યે જ છુટકો. પછી એ કરિયાવરના લીલા પટોળા હોય, ભીક્ષા માંગતા ભમરાનો ગુન ગુન કરતો એકતારો, કે રાત-દિવસનો ગરબો. વસંતનો ઉત્સવ ઉજવતા માનસપટલ પર દરેક કડી એક અલગ જ ચિત્ર ઉભું કરી દે…. આનંદકેરી લહેરે આપણે પણ ઝુમી ઉઠીયે…..

Semi-classical જેને કહી શકાય, એવું આ ગીતનું સંગીત પણ એટલું જ કર્ણપ્રિય છે. રાગનું નામ તો નથી ખબર, પણ ગાવાનું મન થઇ જાય એટલો સરસ રાગ છે ગીતનો, અને આખા ગીતમાં વાગતા તબલા અને ખંજરી ખાસ ધ્યાન ખેંચે છે. ‘નાચે છે નટરાજ નચાવી…. આ કડી પછી જે ફક્ત તબલા વાગે છે, એ સાંભળીને તો જાણે આપણને નાચવાનું મન થઇ જાય…

અને ઉદય મઝુમદાર – રેખા ત્રિવેદીની જોડીનો કંઠ પણ એટલું જ ધ્યાન આકર્ષે છે. બે ગાયકો વચ્ચે જયારે આવો સરસ તાલ-મેલ ( આ ગુજરાતી શબ્દ છે ? ) હોય, ત્યારે એક Duet ગીતની મજા જ નીરાળી હોય છે.

ગીત – સંગીત : નીનુ મઝુમદાર
સ્વર : ઉદય મઝુમદાર, રેખા ત્રિવેદી

.

આનંદ કેરી લહેરે જાણે હસી ઉઠ્યો કિરતાર
વેર્યાં ફુલડાં અપરંપાર
ઘેલી વસંત આવી રે.. ઘેલી વસંત આવી રે…
…. આનંદ કેરી લહેરે..

ધરતી માં ની લાડકડીની થઇ ચોમેર વધાઇ
કરિયાવરના લીલા પટોળા રહ્યા બધે પથરાઇ
પંખીડાની સ્વાગત રાગે ગુંજી ઉઠી શરણાઇ
ટહુકે કોયલ સૂર લગાવી,
ઘેલી વસંત આવી રે…
…. આનંદ કેરી લહેરે..

ભીક્ષા યાચે ફુલડે ફુલડે ફરીને ભમરો ન્યારો
પાંખે વાગે ભિખારી કેરો ગુન ગુન ગુન એકતારો
દેતી જ્યાં ત્યાં પાનપાનમાં મસ્તીનો તડકારો
એવું દાન અનેરું લાવી,
ઘેલી વસંત આવી રે…
…. આનંદ કેરી લહેરે..

મધુર એને પગલે પગલે ગુંજે રુમઝુમ ભાષા
સુણી સુતેલા અંતર જાગે છુપી અનોખી આશા
સર્જનહાર ઉમંગે આજે રંગીન રચે તમાશા
નાચે છે નટરાજ નચાવી
ઘેલી વસંત આવી રે…
…. આનંદ કેરી લહેરે..

ગરબો લેતા ઘમ્મર ઘુમે રાત દિવસ રઢિયાળા
વર્ષ તણી પટરાણી કાજે સુંદર ગુંથે માળા
જીવન સાગરમાં છલકાતા રસના ધોધ રૂપાળા
આજ નિરંતર ઉર બહાવી
ઘેલી વસંત આવી રે.. ઘેલી વસંત આવી રે…

આનંદ કેરી લહેરે જાણે હસી ઉઠ્યો કિરતાર
વેર્યાં ફુલડાં અપરંપાર
ઘેલી વસંત આવી રે.. ઘેલી વસંત આવી રે…

રોકો વસંતને – જયંત પાઠક

આપણા ગુજરાતમાં તો વસંત ઋતુ ક્યારની આવી ને ગઇ… પણ આ વખતે અહીં અમેરિકામાં મોડી મોડી હજુ હમણા જ વસંત આવી છે. ( જો કે મારા કેલિફોર્નિયામાં તો એ પણ કંઇ એટલું જણાતુ નથી. ) વસંતની પધરામણીનું એક ખુબ જ સુંદર ગીત આવતી કાલે… પણ આજે વાંચીયે જયંત પાઠકની આ કવિતા. લાગે છે કે આવા જ કોઇ પ્રેમીની ફરિયાદ ઉપરવાળાએ સાંભળી લીધી હશે 🙂

પણ હા, એક વાત જરૂર કહીશ… નાની અમથી, પણ તરત જ ગમી જાય એવી સુંદર કવિતા.

487959_503747943907_2028149490_n

 

આવતી રોકો વસંતને
મારે આંગણિયે ફુલડાંના ફાલ
લાવતી રોકો વસંતને

એ તો આંગણને આંબલિયે ટહુકો કરે,
અહીં એકલડું ઉર મારું હીબકાં ભરે.
કોઇ હેતસૂના હૈયાની ડાળ
હલાવતી રોકો વસંતને.

શાને શીળો સમીર બની અંગે અડે !
મારા ઝૂરતા જીવન સાથ રંગે ચડે !
એની વેણુંમાં વેદનાનું વ્હાલ
વહાવતી રોકો વસંતને.

ગઝલ – આદિલ મન્સૂરી

surprised

જે વાત કહેવી છે શબ્દોથી જીરવાય નહીં
પરિસ્થિતિ વિષે ચૂપ પણ રહી શકાય નહીં

રહે છે કોણ આ દર્પણના આવરણ નીચે,
હું રોજ જોઉં છું તો પણ એ ઓળખાય નહીં

નથી જગા હવે આગળ કદમ ઉઠાવાની,
ને આ તરફ હવે પાછા ફરી શકાય નહીં.

યુગોની આંખમાં એ ખૂંચશે કણી થઇને,
હવે એ ક્ષણને નિવારીય પણ શકાય નહીં.

નથી તિરાડ કોઇ કે હવા પ્રવેશી શકે,
અને છતાંય અહીં શ્વાસ ગૂંગળાય નહીં.

અબોલા – પ્રહલાદ પારેખ

તું બોલે તો બોલું એવી મનમાં વાળી ગાંઠ,
બંધ હોઠ કર્યા મેં જ્યારે, – આંખે માંડી વાત !

આંખોને યે વારું ત્યારે, – જોવુ ના તુજ દિશ
એમ કર્યું તો, – સ્મરણો તારાં મનમાં કરતાં ભીંસ

તેને વારું, ને તુજ દિશનું ખાળું અંતરવ્હેણ,
– નીર ફર્યા એ પાછાં તેથી ઊભરાતાં તુજ નેન

અંતર મારે ભય જાગે : શું બંઘો જાશે તુટી ?
શબ્દો, આંખો, અંતર, દેશે નિજનું તુજને, લૂંટી ?
– સઘળું નિજનું તુજને લૂંટી ?

તું ઇટ્ટાકિટ્ટા છોડ – રમેશ પારેખ


અરે,
આમ નજર ના ફેરવી લેવાથી
પાસેનું હોય તેને
થોડું જ પરાયું બનાવી શકાય છે ?

એવુ ખરું કે
હું ઘડીક હોઉં
ઘડીક ન યે હોઉં
પણ ઘડીકમાં ચોરપગલે તારી શય્યામાં સળ થઇ બેસી જાઉં
કે તારા કંઠમાં ધીમું ધીમું ગીત બની આવી ચડું
કે નીંદરની જેમ ઊડી યે જાઉં…

હું કોઇ નક્કી નહીં હોઉં.

તારા પુસ્તકનું સત્યાવીશમું પાનું હોઇશ
તું ચાલે તે રસ્તે હોઇશ.
તારા ખુલ્લા કેશમાં ફરતી હવા હોઇશ

ક્યારેક રીંસે ભરાઉં તો
તું મને સંભારે પણ હું તો તારી યાદમાં જ ન આવું
છબીમાં હોઉં પણ તારી સામે ન જ હસું.
ક્યારેક જૂની પેટીમાં છુપાવેલ મારો કોઇ પત્ર બની
હું અચાનક જડું ને તને રડાવી ય દઉં, હું…

પણ અંતે તો સોનલ,
તું છે કેલિડોસ્કોપ
અને હું છું તારું બદલાતું દ્રશ્ય.
આપણે અરસપરસ છીએ.
તારા સ્તનનો ગૌર વળાંક હું છું,
તારી હથેળીમાં ભાગ્યની રેખા હું છું,
તારા અરીસામાં દેખાતું પ્રતિબિંબ હું છું.
હઠીલો છું.
તારી સકળ સુંદરતા બની તને ભેટી જ પડ્યો છું –
તારું સકળ સોનલપણું જ હું છું, લે…
અને તારે મારો ઇનકાર કરવો છે ?
એ પ્રયત્ન કરી જો.
દરિયા વચ્ચે બેસીને કોઇ દરિયાનો ઇનકાર કરે
તો દરિયો દરિયો મટી જાય છે ?

તને હું બહું કનડું છું, કેમ ?
શું કરું ?
પ્રેમ સિવાય મારા માટે બધ્ધું જ દુષ્કર છે –
તું જ કહે,
તને ન ચાહું તો હું શું કરું ?

આપણે એક જાળમાં સપડાયેલાં બે માછલાં છીએ ?
એક શરીરની બે આંખ છીએ ?
મને તો ખબર જ પડતી નથી.
એક વાર તું જ કહેતી હતી કે
તું દરિયો છે ને હું તારું પાણી છું
તું આકાશ છે ને હું તારો વિસ્તાર છું.

આ તું અને હું ના ટંટા પણ શા માટે ?
અરે… રે
તું સાવ બુદ્ધુ જ રહી.
આંખો મીંચીને રમીએ એને સંતાકૂકડી કહેવાય
કંઇ ‘જુદાઇ’ ન કહેવાય.

ચાલ, ઇટ્ટાકિટ્ટા છોડ,
અને કહી દે કે, હું હારી…

હસતા રમતા – બાળગીતો

સુરતના હોબી સેંટર (the play group nursery) દ્વારા બહાર પડાયેલું બાળગીતોનું આલ્બમ હસતા રમતા, બાળકોની સાથે સાથે મોટેરાને પણ હસતા અને રમતા ( કે પછી રમવાનું મન થઇ જઇ એવા) કરી દે એવું છે… ઇટ્ટા કિટ્ટા (Click to listen the full song) ગીતની સાથે બાળપણમાં થતા ભાઇ-બહેનના રોજના એ મીઠા મીઠા ઝગડાઓ યાદ આવે, તો ટન ટન ટન બેલ પડ્યો સાંભળીને પોતાની સ્કુલના દિવસો યાદ આવી જાય… ‘અંગ્રેજીની લ્હાય’ સાંભળીને ય હસવું આવી જાય, પણ કંઇક અંશે એ સાચી વાત છે…
બાળકોની રસવૃતિને અનુકુળ સરળ શબ્દો અને મોર્ડન સંગીત સાથેના 12 અલગ અલગ ગીતો સાથેના આ આબ્લમનું રેકોડિંગ મેહુલ સુરતીના ‘સોંગબર્ડ સ્ટુડિયો’માં થયું છે, જેનું વિમોચન 8મી માર્ચ, 2007 ના દિવસે થયું.
અહીં હસતા રમતાના થોડા ગીતોની એક ઝલક આપું છું, મને ખાત્રી છે કે નાના-મોટા બધ્ધા બાળકો (!)ને આ ગીતો જરૂર ગમશે.
hasta ramta

પંડિત ચાલ્યા જાય છે…
પગમાં જુના જુતા પહેરી પંડિત ચાલ્યા જાય છે

————————

ચાલો ઝટ ઝટ છતરી ઉઘાડો
વર્ષાની રાણી આવી….
વર્ષાની રાણી.. ટપ ટપ ટપ ટપ ટપ…..

——————————-

આ અમારો બચુડો અંગ્રેજી ભણવા જાય
કહે કદી એ હાય…
કહે કદી ગુડબાય…
કોની આગળ જઇને કહીએ અંગેજીની લ્હાય

———————————-

ટન ટન ટન ટન બેલ પડ્યો ને સ્કુલમાં થઇ ગઇ છુટ્ટી
ભારી દફતર ખભે મુકીને મેં તો દોટ મુકી

———————————-

તમારે આ આલ્બમ ખરીદવું હોય, તો નીચે આપેલા કોઇ પણ ઇમેઇલ પર કે ફોન પર સંપર્ક કરી શકો છો.
For Inquiries in USA :
Monal Sonecha : mailto:sonechamd@yahoo.com
For Inquiries Outside USA :
Rupang Khansaheb : mailto:rupangkhansaheb@gmail.com
Phone : +91 9825115852

ઇટ્ટા કિટ્ટા… – સુરેશ દલાલ

તમે અમદાવાદ રહેતા હો કે આમ્સ્ટરડેમ, અથવા તો લંડન કે લોસ એંજેલેસ હો, બાળક અંગ્રેજી માધ્યમમાં ભણતુ હોય એ ખુબ જ સામાન્ય છે. અને જ્યારે એ બચ્ચાઓ ટ્વિંકલ ટ્વિંકલ કરતા હોય, ત્યારે સહેજે ગુજરાતી માધ્યમમાં ભણેલા મા-બાપને કે દાદા-દાદીને પોતે ગાતા હશે એ ગુજરાતી બાળગીતો પણ યાદ આવતા હશે.

જો તમને ય ઇચ્છા હોય કે ઘરના બાળકો અંગ્રેજી અને હિન્દી (ફિલ્મના) ગીતોની સાથે ગુજરાતીમાં ગીતો ગાતા અને સાંભળતા થાય, તો સુરતના ‘હોબી સેંટર’ (the play group nursery)નું નજરાણું ‘હસતા રમતા’ – બાળગીતોની સીડી અચુક સાંભળજો… અને બાળકોને સંભળાવજો. (એક ખાનગી વાત કહું? બાળકોની સાથે સાથે કોઇ પણ ઉંમરની વ્યકિતને સાંભળવા ગમે, એવા છે આ બાળગીતો 🙂 )

( ‘હસતા રમતા’ ના બીજા થોડા ગીતો અહીં સાંભળો )

સ્વર : ઐશ્વર્યા હીરાની, સુપલ તલાટી
Composer : મોનલ શાહ
Music Arranger & Recording : મેહુલ સુરતી

.

કિટ્ટા કિટ્ટા…. કિટ્ટા…
કિટ્ટા કિટ્ટા…. કિટ્ટા…

કનુ :
ઇલા તારી કિટ્ટા…

ઇલા:
કનુ તારી કિટ્ટા…

ઇલા:
મારી પાસે મીઠી મીઠી શેરડી ને સિંગો
લે હવે તું લેતો જા હું આપું તને ડીંગો

કનુ :
મારી પાસે ખાટી મીઠી આંબલી ને બોર
એકે નહીં આપુ તને છો ને કરે શોર

ઇલા:
જાણે હું તો આંબલી ને બોર નો તુ ઠળીયો
ભોગ લાગ્યા ભાગ્યના કે ભાઇ આવો મળીયો

કનુ :
બોલી બોલી વળી જાય જીભના છો કુચ્ચા
હવે કદી કરું નહી તારી સાથે બુચ્ચા

ઇલા:
જા જા હવે લુચ્ચા….

ઇટ્ટા અને કિટ્ટાની વાત અલ્યા છોડ
ભાઇ બહેન કેરી ક્યાં જોઇ એવી જોડ

તઝમીન – કાબિલ ડેડાણવી

આજે કંઇક નવું. ‘મરીઝ’ સાહેબની એક ગઝલના શેર પર લખાયેલી ‘કાબિલ ડેડાણવી’ની તઝમીન :

પણ પહેલા ડો. રશીદ મીરના શબ્દો, તઝમીન વિષે.
તઝમીન એ ગંભીર પ્રકારનું કાવ્ય સ્વરૂપ છે. મૂળ અરબી શબ્દ પરથી ઉતરી આવેલા આ પ્રકારમાં સ્વીકૃતિ અને શણગારની વિભાવના હોય છે. તઝમીનકારે કોઇ પણ ગઝલકારનો એક શેર, મત્લા કે મક્તા પસંદ કરીને મૂળ શેરના ભાવ, ભાષા, ઝમીન વિ. ને અનુરૂપ ત્રણ મૌલિક પંક્તિઓ પોતે જોડવાની હોય છે. આ પરકાયા પ્રવેશ જેવું દુષ્કર કાર્ય છે! મૂળ શેરના ભાવ-વિશ્વ સાથે તઝમીનકાર એ રીતે એકાકાર થઇ જાય છે, કે ‘નહીં સાંધો નહીં રેણ’ . આમ જોડેલી ત્રણ પંક્તિઓ મૂળ શેર સાથે સમરસ થઇ જાય છે. ક્યાંય થાગડ થીગડ કે ગચિયાં દેખાતા નથી! સમગ્ર તઝમીન સંઘેડાઉતાર કલાકૃતિ તરીકે નીપજી આવે છે.
ડો. રશીદ મીર ( આભાર : સહિયારું સર્જન )

(તઝમીન વિષે વધુ જાણવુ હોય તો અહીં ક્લિક કરો. )

————————

સમજદારીની ચોકી હોય છે દિલના ઇરાદા પર,
ને મનની ચોતરફ સંયમ ઊભો છે જાણે પહેરા પર,
પ્રણયસંકેત ચોરીથી મળે આંખોના પરદા પર,
બધો આધાર છે એના જતી વેળાના જોવા પર,
મિલનમાંથી નથી મળતા મહોબતના પુરાવાઓ

પાણીના વેશમાં મને ઘેર્યો છે કોઇએ – મુકુલ ચોક્સી

horizon

સામેનો રથ આ વાતથી અણજાણ પણ નથી;
કે મારી પાસે એક્કે ધનુષ-બાણ પણ નથી.

વિસ્તરતી ચાલે મારી ક્ષિતિજો આ દૂર.. દૂર..
ને આમ કોઈ જાતનું ખેંચાણ પણ નથી.

પાણીના વેશમાં મને ઘેર્યો છે કોઇએ
જ્યાં ભાગવાને માટે કોઇ વહાણ પણ નથી

માટે તો અર્થહીન આ ઊભા રહ્યા છીએ,
ત્યજવું નથી, ને કાયમી રોકાણ પણ નથી.

સંપૂર્ણ શાંતિ કેવી રીતે સંભવી શકે!
કર્ફ્યુ નખાય એટલું રમખાણ પણ નથી.